Bugün ne pişirsem?

KALIN KIYI                          LABADA SARMASI                          HURMA TATLISI

                Kırklareli mutfak kültürü; yörede yetişen besin çeşitlerine, tarihsel süreç içerisinde İl’de yaşayan ve göç gelmiş toplulukların yeme-içme alışkanlıklarına, inançlarına göre şekillenmiştir.

Yöre mutfağının kaynağını tarım ürünleri, büyük ve küçükbaş hayvancılık ile deniz ürünleri oluşturmaktadır.

                Yörede ekilen ve yöre mutfağına besin olarak giren tarım ürünleri şunlardır. Buğday, ay çiçek, şeker pancarı, çekirdeklik kabak, patates, mısır, kuru fasulye, arpa, üzüm, karpuz, kavun, domates, biber, meyve olarak şeftali, erik, ceviz, kayısı, elma, ayva, dut, çilek yetiştirilmektedir. Hayvancılık olarak inek, koyun, keçi, manda, kümes hayvanlarından da tavuk, ördek, hindi, kısmen de kaz bakılmaktadır. Kırklareli’nin Karadeniz’le kıyısı olan Demirköy ve Vize ilçelerine bağlı İğneada, Kıyıköy, Beğendik, Limanköy’de yaşayan halkın geçim kaynağının önemli bir kısmı balıkçılık olup, buralarda avlanıp Kırklareli’nin diğer bölgelerine gönderilen balıklar da; kalkan, tekir, barbun, mezgit, hamsi, istavrit, palamut, çinekop, sarıkanat lüfer, kofana, yayın balıklarıdır. Ayrıca ilde mevcut akarsularda yaşayan ve avlanıp yöre mutfağına giren balıklar da şunlardır. Göletlerde aynalı sazan ve İsrail sazanı, derelerde ise; kara sazan, kızılkanat, miryana, gümüş balığı ve alabalıktır.

                Yörede hayvansal ürün olarak; hayvan kesimiyle elde edilen et, hayvandan elde edilen süt ile yoğurt, peynir, ekşimik, kümes hayvanlarından da yine et ve yumurta elde edilmekte, elde edilen bu ürünlerden yöre insanının becerisine ve mutfak kültürüne göre değişik yiyecekler yapılmaktadır.

                Başlıca lezzetleri; umaç çorbası, işkembe çorbası, höşmel, papara, yoğurtlu labada, borani, toğga, manca, papaz yahnisi, et haşlama, Hıdırellez kuzusu, ciğer tava ve yahni, Kırklareli köftesi, kalle, tavuk bulamaç, hindi kapama, ördek kandilli mantısı, balık çeşitleri, pırasa böreği, kabaklı kıvrım, pilaska, kalın kıyı, höşmerim, bulama tatlısı, hurma tatlısı, ekmek tatlısı, kabak tatlısı.

KALIN KIYI:

Malzemeler

• 1 paket pak maya
• 1/2 kg kıyma
• 1 yumurta
• Yoğurt
• Tuz
• Un
• Toz şeker
• Salça
• 1/2 çay bardağı sıvı yağ
• Su

Nasıl yapılır?

                Hamurun kabartılması için, bir paket maya bir tutam toz şeker, ılık süte karıştırılır. Derin bir kabın içerisinde bulunan un içerisine 1 yumurta, bir tutam tuz, yarım çay bardağı sıvı yağ dökülür. Ilık süt ile kulak memesi yumuşaklığında hamur yapılır ve hamurun kabarması için hamur temiz bir bezle sarılarak bekletilir. Hamurdan yumruk büyüklüğünde parçalar koparılarak kalın kalacak şekilde oklava ile yufka açılır. Birinci yufka tepsinin içerisine yayılır. Daha sonraki yufkaların üzerine ay çiçek yağı serpilir, yufkalar büzülerek ortalama çapındaki tepsinin ortası boş kalacak şekilde kenarlarına dizilir. En sonundaki yufka ilk yufka gibi tepsinin tamamına yayılır. Tepsinin ortasında ortalama çapında bir boşluk kalmıştır. Bu haliyle yufkaların tekrar kabartılması için bekletilir. Bu arada ince kıyılmış bol miktarda soğan bir tencerede kavrulur. İçerisine yarım kg kıyma ve bir kaşık salça ilave edilir. İçerisine su konarak koyu kıvamda yemek olarak pişirilir. Bu yemek, yufkaları kabarmış olan tepsinin ortasına dökülmeden, yemeğin koyu kıvama ulaşması amacıyla bir kaşık un sulandırılarak soğan yemeğinin içerisine dökülür. Tepside kabaran hamuru (yufkaları) fırına koymadan önce yoğurt, yumurta, yağ karışımı yapılarak hamurun üzerine sürülür. Daha sonra tencerede pişirilen soğanlı, kıymalı yemek tepsinin ortasında çukur bırakılan bölüme dökülür ve önceden ısıtılmış fırına konur. Yufkalar kızarıncaya kadar fırında pişirilen kalın kıyı yemeği, tepsinin kenar kısımlarına büzülerek konulan yufkalar elle koparılıp, ortada bulunan soğanlı, kıymalı yemeğe bandırılarak yenir

LABADA SARMASI:

Malzemeler:

• Labada yaprağı
• 2-3 orta boy kuru soğan
• 1 su bardağı pirinç
• 1/2 su bardağı pilavlık bulgur
• 2 orta boy domates
• 1 tatlı kaşığı salça ( içi için )
• 1 çorba kaşığı salça ( sosu için )
• Karabiber, kimyon, kuru nane, kekik
• Maydanoz ve pulbiber ( Arzuya göre )
• Sıvıyağ
• Tuz

Nasıl yapılır?    

                Labada yapraklarınızı sıcak su ile derince bir kapta haşlayın. Sap kısımlarını yaprak ayasına kadar kesin. Ortasından geçen damarlar çoğu zaman haşlamaya rağmen diri kalabilir. Bu sebeple yukarıda bahsettiğimiz gibi ister çıkıntı yapan kısmı keskince bir bıçakla yaprak hizasına kadar düzleştirin yahut bıçağın yayvan yüzüyle bir parça bastırıp o diriliği kırın.

                Derince bir tencereye yağı alın. İnce doğranmış soğanlarınızı yağda pembeleşinceye değin kavurun. Ilık suda nişastasını giderdiğiniz pirinç ve bulgurunuzu süzdürüp soğanlarla birlikte birkaç dakika kavurun. Rendelediğiniz domatesi ve bir tatlı kaşığı salçayı renk ve aroma vermesi için ilave edin. Salçanın kokusu çıkana kadar kavurduktan sonra baharatlarını verin. Acı sevenler bu aşamada pul biber de ekleyebilirler. Üzerini 1 parmak geçecek nisabette su ekleyip pilav yapar gibi kısık ateşte kapağını kapayıp pişmeye bırakın.

Not : Pilavdan bir tık daha diri kalmasını hesap ederek su miktarını ayarlayın.

Ateşi kapamazdan bir dakika önce arzu edenler kıyılmış maydanoz ekleyebilir. Ateşten aldığınız pilavın kapağını açıp havalandırarak kenarda ılınmaya alın.

                Yapraklarınızın damarlı ( alt kısımları ) üstte kalacak şekilde tezgaha alıp, bu yüzlerine demlenmiş, ılınmış iç harçtan koyun. Yaprak sarmada olduğu gibi sararak bir orta boy bir fırın kabına tek sıra halinde yanaşık düzen dizin. Bir kenarda sıvıyağda bir çorba kaşığı salçayı kokusu çıkana değin kavurun. Aromasını güçlü sevenler sulu ve kokulu domates varsa bir parça da domates rendesi ekleyebilirler. Tuzunu ayarlayıp bir bardak kadar su eklenir. Suyu hafif çektirilip göz göz kaynayınca labadaların üzerine sos olarak gezdirilir. En az yarım saat orta ısıda fırında pişmeye alınır. Suyunun azaldığını düşünürseniz sarmaların tabana yapışıp yanmaması için arada bir parça sıcak su ilavesi yapabilirsiniz.

                Fırını kapatıp bir parça dinlendirdikten sonra yoğurt eşliğinde servis edebilirsiniz.

HURMA TATLISI:

Malzemeler:

1 çay bardağı Ayçiçek Yağı

 1 çay bardağı erimiş Margarin

1 çay bardağı süt

1/2 çay bardağı şeker

1 çay bardağı Hindistan cevizi

 3,5 su bardağı un

1 paket kabartma tozu

2 paket vanilya

Şerbeti için

3,5 su bardağı şeker

 3 su bardağı su

1 tatlı kaşığı limon suyu

Nasıl yapılır?

                Hamur yoğuracağımız kaba, eritip soğuttuğumuz margarin ve ayçiçek yağını koyalım. Sütü, şekeri, kabartma tozunu ve vanilyaları da ekleyip çırpma teli ile karıştıralım. Elenmiş unu ve hindistan cevizini ekleyip özlü bir hamur yoğuralım. Hamurdan iri ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp yuvalayalım. Hamurları tepsiye dizip 190° ısılı fırında altları üstleri pembeleşene dek pişirelim. Fırından alır almaz üzerine önceden hazırlayıp soğuttuğumuz şerbeti gezdirelim. Tatlılar şerbetini emince servis tabağına alalım. Şerbeti için, şekeri, suyu, limon suyunu birlikte 5 dk. kaynatıp ateşten alarak iyice soğutalım.