Tahsin ÖTGÜÇ

İSLAMDA ADALET

Tahsin ÖTGÜÇ

Adalet: ferdi ve sosyal yapıda dirlik ve düzenliği, hâkimiyet ve eşitlik esaslarına uygun şekilde davranmayı sağlayan ahlaki bir terim. Adalet doğru hareket etmek, hakka ve hâkimiyete göre hüküm vermek, eşit olmak, eşit kılmak gibi anlamlara gelen bir isimdir. Kur’an-ı Kerim’de adaletle hak kavramları arasında sıkı bir ilişki vardır. Buna göre adalet hakka uymakla sağlanır. Kur’an da şöyle buyrulmaktadır.” Yine bizim yarattığımız insanlardan öyle bir ümmet vardır ki, onlar hakka yol gösterirler ve o hak ile adaleti yerine getirirler. A’RAF,181.İslam düşünürleri, adaleti öncelikle Allah’ın âleme verdiği nizamın bir unsuru, lütuf ve cömertliliğinin bir tecellisi olarak düşünmüşlerdir. Âlemde her bir varlığın kendi varlık mertebesine göre fonksiyonunu icra etmesi ve nizamın işleyişine kendi düzeyine göre katkıda bulunması, âlemin yaratılışındaki adaletin bir sonucudur. Dünyadaki her canlı, var olma sebebine göre hayatını idame ettirmektedir.     

Kur’an-ıKerim’de “ Allah size adaleti ve ihsanı emreder. (en Nahl,90 )  buyrulmuştur. Ayetin manasında adaletle ihsan arasında bir birliktelik görüyoruz. İslam bilginlerine göre adalet bir hakkın sahibine tam olarak verilmesi, ödenmesidir. İhsan ise,  birine hakkından daha fazlasını vermek yahut kişinin birinde hakkı olduğu şeyi almayıp ona bağışlamasıdır. Böylece adalet her durumda riayet edilmesi gereken bir görev, ihsan ise, iyilik olarak görevden fazlasını yapmaktır. Adalet, ihsandan daha önemli ve önceliklidir. Zira İslam bilginlerinin sıkça tekrar ettikleri gibi “ yer ve göklerin düzeni adaletle kaimdir. Bu nedenle Hz Peygamberimiz (s.a.v.) “hüküm verirken ailesine karşı ve yönetimi altında bulunanlar hakkında adaletli davrananlar, kıyamet gününde nurdan minberler üzerindedirler, Müslim, İmare, 5.. Adalet, toplumun birlik ve beraberliği, huzur ve güvenliği için o denli önemlidir.  Yüce Allah, “Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor. Şüphesiz Allah, hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir,” buyurmuştur. Nisa, 58.

  Toplumu meydana getiren bireyler arasında adaletli davranmak, aile yuvasında ve görev icra ettiğimiz yerlerde doğruluk ilkesi üzerinde olmak, her birimize saygınlık getirir. Allah’ın rızasına kavuşmamıza, ona daha fazla yakın olmamıza vesile olur. Yüce Allah Kuran’ında “Adil olun. Bu, Allah’a karşı gelmekten sakınmaya daha yakındır. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır,buyurmuştur..Maide, 8. Adil olmak Allah’ın emridir . Adaletin, dini ve dünyevi boyutu vardır. İşlerinde adil olmayanlar yaptıklarının karşılığını bu dünyada görebilecekleri gibi, ahirette de işledikleri zulmün hesabını vereceklerdir. Çünkü, adaletin olmadığı yerde zulüm vardır. Zulüm karanlıktır. Adalet ise aydınlıktır. Adil olmayanlar, karanlık içinde bocalayıp durmaktadırlar. Aslında içinde bulundukları hal onları mutlu etmiş değildir. Onları bu olumsuz tabloya iten şeytan ve nefisleridir. Görevlerinde adil olamayanlar, şeytan ve nefsin esiri olmuş demektirler.

   Adaletle görev ifa edilen yerlerde huzur ve güven vardır. Üretimde artış, zamanı iyi değerlendirme vardır. Paylaşım ve bereket vardır. Hoşgörü, sevgi ve saygı, her kesin yarınlara güvenle bakabileceği bir ortam vardır. Adaletten yoksun, bencillik duygularının hâkim olduğu toplumlarda kıskançlık, kin, nefret ve hoşnutsuzluk vardır. Toplumu meydana getiren bireyler arasında iletişim normal değildir.insanlar arasında saygı ve sevgi sun’idir.. İşte bu olumsuz tablodan kurtulmak için Allah ve Resulünün tavsiyelerine uymak gerekir.. Maiyetimizde çalışanlar arasında adaleti hâkim kılmak asıl görevimiz olmalıdır. Kendimize yapılmasını istemediğimiz bir şeyi, bir diğerine de yapılmamasını istemek, insani ve İslami bir görevdir. Bu görevden uzak bir hayatın idamesi, birey ve toplumu huzur ve mutlu kılamaz.             

                                                                       Tahsin ÖTGÜÇ  - Emekli Müftü

                                                                                                  .

                                                                                                                                         

Yazarın Diğer Yazıları