TÜRKİYE'DE OTOPARK DEVRİMİ YAŞANACAK

Nevin Özbakan

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ülkemizde  birçok şehrinde yaşanan otopark sıkıntısı ile beraber otopark nedeniyle oluşan trafik sorunlarının çözümü için harekete geçti. Hazırlanan otopark yönetmeliği taslağına göre binalarda daire başına bir otopark yapılacak. Otopark bedeli uygulaması kaldırılacak ve otopark bedeli ödeyerek, otopark yapımı zorunluluğundan kurtulmanın önüne geçilecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni otopark yönetmeliği taslağı tamamlandı. Yeni yönetmelik, belediyeler, üniversiteler ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüşüne sunuldu.  Toplu konutlar, halkın toplu kullanımına açık sinema, disko, düğün salonu, tiyatro, hastane, oteller gibi mekânlarda otopark ihtiyacının bina bünyesinde karşılanması zorunlu olacak. Her 20 metrekarelik alan için bir otopark şartı aranacak.  Her 3 daireye bir otopark şartı yerine, daire başına bir otopark yapılacak. Otopark alanı, tapuda belirtilecek. Otopark yapılamayan binalarda yürüyüş mesafesindeki başka bir otoparktan yer gösterilmesi ve tapuya şerh edilmesi zorunlu olacak. Otopark bedeli uygulaması kaldırılıyor. Böylece, otopark bedeli ödeyerek, otopark yapımı zorunluluğundan kurtulmanın önüne geçilecek.

OTOMOBİLLER İÇİN EN AZ 20 METREKARE

Taslak hakkında açıklamalarda bulunan Bartın Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Özcan, “Bakanlığımızın resmi internet sitesi üzerinden görüşe açılan yönetmelik taslağıyla, yerleşim yerlerinde araçların yol açtığı trafik sorunlarının çözümü için otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerin neler olduğunun, otopark ihtiyacının miktar, ölçü ve diğer şartlarının tespit ve giderilme esaslarının, ulaşım sistemleri ve problemlerinin çözümünü gösteren imar planlarına uygun şekilde düzenlenmesi amaçlanıyor. Binayı kullananların otopark ihtiyacının, bina içinde veya parselinde karşılanmasının esas alındığı yönetmelik taslağına göre, birim park alanı, binek otoları için manevra alanı dahil en az 20 metrekare, kamyon ve otobüsler için de manevra alanı hariç en az 50 metrekare üzerinden belirlenecek. Taslakta, yerleşim alanlarında otoparklar, kullanım yerleri ve bunlara ait en az otopark miktarlarına ilişkin düzenlemeyle, her daireye en az bir araç için otopark zorunluluğunu getiriyor. Ayrıca taslakta, dükkan, mağaza, bankada 30 metrekareye, market, süpermarket, alışveriş merkezinde 20 metrekareye, 4 ve 5 yıldızlı otellere her 3 odaya, hastanelerde 75 metrekareye, sağlık ocağı, dispanserlerde 125 metrekareye, ibadet yerlerinde ise 100 metrekareye en az bir araçlık otopark yeri ayrılması şartı da yer alıyor.” dedi.

PARK ET-DEVAM ET OTOPARK ALANLARI AYRILACAK

Özcan açıklamasının devamında, “Taslağa göre, araçların şehir merkezine yönlendirilmemesi için kent merkezi dışında, çeperlerinde yer alan ana toplu taşıma istasyonu, durak ya da aktarma noktalarına en çok 500 metre mesafede tesis edilen ve detayları ulaşım veya otopark ana planıyla belirlenen "Park et-Devam et" otopark alanları ayrılacak. Bu otopark alanlarına, sadece binek taşıtlar, motosiklet ve bisikletler park edebilecek.” dedi.

20 PARK YERİNDEN BİRİ ENGELLİLERE

Taslakta otoparkların giriş ve çıkışlarının yeterli olması, iç ve dış trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenmesi zorunluluğu bulunacağına da kaydeden Özcan, “İmar planında yükseltilmiş veya viyadük olarak yer alan yollarda, merdivenli sokaklarda araçların ulaşmadığı kesimlerde ve eğimi yüzde 20'den fazla sokaklarda, meri imar planlarında yaya yolu ayrılmış, UKOME ya da yerel trafik ve ulaşım komisyonu kararıyla yayalaştırılması uygun görülen yollarda, hemzemin demiryolu geçitlerini kesen yollardan cephe alan ve demiryoluna 40 metre kadar olan bölümde otopark giriş çıkışı düzenlenemeyecek. Sinyalize kavşaklara erişen yollardan cephe alan parsellerin uzak köşesi, sinyalizasyona 20 metre olan bölümlerde, UKOME ya da yerel trafik ve ulaşım komisyonunca karar alınanlar hariç döner kavşak ve katlı kavşak kolları boyunca yer alan parsel cephelerinde de aynı durum geçerli olacak. Yapılacak otoparklarda ilgili kanun ve yönetmeliklerin hükümlerine uyularak, gereken önlemlerin alınması ve engellilerin kullanımına yönelik düzenlemelerin gerçekleştirilmesi zorunlu hale gelecek. Özellikle umumi bina ve bölge otoparkları ile genel otoparkların giriş-çıkış ve asansörlerine en yakın yerlerinde, birden az olmamak şartıyla her 20 park yerinden biri, engelli işareti konularak ayrılacak.” diye konuştu.

 OTOPARKLARDA BİSİKLETLERDE DÜŞÜNÜLDÜ

Yönetmelik taslağında, bisikletliler için de yeni düzenlemeler yer aldığına değinen Özcan, “Buna göre, bütün otopark türlerinde, otopark alanının yüzde 1'i kadar ilave bir alan, bisiklet ve motosiklet park yeri olarak ayrılacak. Taslağa göre, yaya alanları ve kaldırımları otopark olarak düzenlenemeyecek ve kullanılamayacak. Otopark ihtiyacının bir kısmı veya tamamı parselinde karşılanamayan binalarda, karşılanamayan otopark miktarı, azami 250 metrekarelik yürüme mesafesinde bölge ve genel otopark alanlarında ya da kamulaştırmaya konu olmayan imar parsellerinde "irtifak kurulmak ve tapu kütüğüne şerh konulmak" kaydıyla encümen kararıyla başka parselde veya binada yapılabilecek.” dedi.

 OTOPARK RAMPASI PARSEL SINIRI DIŞINDAN BAŞLATILAMAYACAK

Düzenlemeye göre yeni dönemde açık otoparkların zemininin su geçiren malzemeden olacağını da söyleyen Özcan, “Böylece, yağmur suyunun toprakla buluşması sağlanacak. Bina arka bahçelerindeki otopark yerleri için yan bahçenin en az 3 metre olması veya binanın zemin katından en az 2,75 metre genişliğinde geçiş yolu düzenlenmesi şartı aranacak. Yan bahçede tesis edilecek otopark yeri için de yan bahçe mesafesine 3 metre daha ilave edilecek ya da ortak otopark uygulamasıyla en az 2,75 metre eninde geçiş yolu sağlanacak. Otopark ihtiyacının tamamının bodrum katlarda karşılanamaması halinde ise tabii veya tesviye edilmiş zemin altında kalmak şartıyla, binaların arka ve yan bahçeleri ile ön bahçenin parsel sınırına 3 metreden fazla yaklaşmayan ve yarısını geçmeyen kısımlarında otopark yapılabilecek. Otopark giriş çıkışı ise ön bahçe mesafesi içinden de sağlanabilecek. Ancak otopark rampası parsel sınırı dışından başlatılamayacak. Öte yandan, binanın ihtiyacı olan otoparkı parsel veya bina bünyesinde karşılamak, otopark dışında hiçbir kullanım getirmemek, imar planı veya İmar Yönetmeliği'nin öngördüğü bahçe mesafelerini korumak şartıyla bağımsız bölüm olarak bodrum katlarında ve sadece girişi zemin kattan olan ticari amaçlı otoparklar yapılabilecek.” şeklinde konuştu.

BİNA ESTETİĞİYLE UYUMLU OLACAK

Ticaret amaçlı dışa dönük olarak kullanılan otoparklarda kat maliklerinin muvafakati ve UKOME ya da trafik ve ulaşım komisyonu görüşü alınarak uygulama yapılabileceğini de sözlerine ekleyen Özcan, “Ayrıca bu otoparkların tavan döşemelerinde ve komşuya bitişik duvarlarında ilgili mevzuatına göre ses, ısı ve su yalıtımı yapılması, dışa bakan cephelerinin bina estetiğiyle uyumlu olması şartı getirilecek. İlgili mevzuat gereğince binanın serpinti sığınağı olarak kullanılmak üzere ayrılmış bölümleri de ilave otopark şeklinde kullanılabilecek. Ancak sığınakların ilave otopark olarak kullanılabilmesi için tasdikli mimari projenin, araçların giriş-çıkış ve park etme düzeni açısından uygun olması gerekecek. Toplu konut inşaatlarında, sanayi ve depolama tesislerinde, kamu kurum ve kuruluşları, halkın toplu kullanımına açık sinema, tiyatro gibi yapılarda, hastanelerde ve otellerde otopark ihtiyacının parselinde veya bina bünyesinde karşılanması zorunlu olacak.” dedi.

 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR DA DÜŞÜNÜLDÜ

Bölge otoparkları ve genel otoparklarda da imar planlarında tespit edilen yerlerde, otoparklar plan esaslarına uygun şekilde yer üstünde veya altında, açık, kapalı ya da çok katlı olarak, gerektiğinde mekanik sistemlerin de kullanılabileceğini kaydeden Özcan, “Ana arter yollarda cadde altı, imar mevzuatının izin verdiği meydan, yeşil saha ve parklar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ait veya tahsisli taşınmazların bahçelerinde, tamamen tabii veya tesviye edilmiş zemin altında kalan kısımlarda, otopark giriş ve çıkışlarında mevcut ağaç dokusunun korunması, gerekli ağaçlara hiçbir şekilde zarar verilmemesi, ağaçlandırma ve bitkilendirme için yeterli derinlikte toprak örtüsü bırakılması ve standartları sağlamak kaydıyla bölge ve genel otopark kurulabilecek. Ayrıca bölge ve genel otoparklarda her 50 park yerinden biri, elektrikli araçlara uygun olarak düzenlenecek. Onaylı imar planında tespit edilen bölge ve genel otoparkların uygulama döneminde belediyelerce gerçekleştirilecek 5 yıllık imar programlarına alınması şartı da getirilen yönetmelik taslağında, yapı ruhsatı ve kullanma izinlerinin verilmesine ilişkin detaylar da yer aldı. Yönetmeliğin uygulanmasından, yetki alanlarına göre belediyeler ve valilikler sorumlu olacak. Yönetmelik hükümleri ise Bakanlığımızca yürütülecek” dedi.