'Ocak ayında yapılacak zam, yeniden değerleme oranı olan revize edilmeli, refah payı unutulmamalı'

Erkan Hızoğlu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) geçtiğimiz aya ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Bartın’ı ve bölgemizi de kapsayan verilere göre; TÜFE'deki (2003=100) değişim 2024 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 42,91, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,09 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 60,45 olarak gerçekleşti.

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 26,24 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 92,49 ile eğitim oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en çok azalan ana grup yüzde eski 0,25 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2024 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,10 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5'li Düzey) 2024 yılı Kasım ayı itibarıyla, 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 10 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 106 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

“Alım gücündeki düşüş bu rakamın çok daha üzerinde”

Türkiye Kamu-Sen Bartın Şube Başkanı Sezai Hangişi, Kasım ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

TBMM’den maaşları enflasyon karşısında sürekli eriyen kamu çalışanları için adaletin tecelli etmesi ve memur ve emeklilerinin bütçelerinde oluşacak yükün hafifletilmesi yönünde karar almasını beklediklerini belirten Hangişi, yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:

“TÜİK, Kasım ayına ilişkin enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre ülkemizdeki mal ve hizmet fiyatları geçtiğimiz ay içinde ortalama yüzde 2,24 oranında yükseldi. Kasım ayında yıllık TÜFE yüzde 47,09 olurken Haziran’dan bu tarafa enflasyon resmî olarak yüzde 14,56 arttı. Böylece geçtiğimiz ay içinde, memur ve emeklilere Temmuz ayında yapılan yüzde 10 oranındaki artış, enflasyona yenik düşmüş oldu.

Bu rakamlara göre Kasım ayı ile birlikte maaşlar reel olarak yüzde 4,56 eridi. Vatandaşlarımız vazgeçemediği zorunlu harcamalarının açıklanan enflasyondan daha fazla arttığı göz önünde bulundurulduğunda çalışanların alım gücündeki düşüş bu rakamın çok daha üzerinde gerçekleşti.

Açıklanan rakamlar, enflasyonun bir süre daha ülkemiz gündemini meşgul edeceğini, mal ve hizmet fiyatlarındaki hızlı artışın devam edeceğini ortaya koyuyor. Aralık ayı itibarı ile 2024 yılı sona erecek. Aralık’ta açıklanacak enflasyonla birlikte memur ve emekli maaşları biraz daha eriyecek ve kamu çalışanları 2024 yılını da zararla kapatmış olacak. Bir tarafta git gide zorlaşan geçim şartları diğer tarafta eriyen maaşlar, kamu çalışanlarını ve emeklileri ekonomik bir açmaza sürüklemektedir. Bu durumun mutlak surette önüne geçilmesi gerekmektedir. Bütün bunlara ek olarak, eğer bir tedbir alınmazsa tarihinde ilk defa memur ve emekliler devletimizin hedeflediği enflasyonun bile altında maaş zammı alacaklardır.

“Umutlu bir gelecek vaat etmemektedir”

2023 yılında gerçekleştirilen toplu sözleşme görüşmelerinin ardından memur ve emekli maaşlarına 2025 Ocak ayında yüzde 6’lık bir artış öngörülmüştü. Geldiğimiz noktada önümüzdeki yılın altı aylık dilimi için planlanan bu artış,  çalışan ve emeklilerimiz adına umutlu bir gelecek vaat etmemektedir. Halbuki, 2025 yılında kamu, kendi alacaklarına yüzde 43,93 zam yapmayı kararlaştırmıştır. Kendi alacaklarını yüzde 43,93 artırırken memur ve emekliye vereceği zammı yüzde 6 artırmak adaletli değildir.

Nimette de külfette de adaletin esas alınması gerekirken külfeti kamu çalışanlarına yükleyip nimetten hak ettiğini vermemek kabul edilemez. TBMM’de bütçe görüşmelerinin gerçekleştirildiği bu dönemde, planlanan rakamlar üzerinden değil gerçekleşen rakamlar üzerinden bir değerlendirme yapılması uygun olacaktır. Bu çerçevede ocak ayı zammı, en azından kamunun alacaklarına uyguladığı yeniden değerleme oranı olan yüzde 43,93 seviyesine çekilmeli, üzerine de refah payı eklenmelidir. Ancak bu şekilde adalet tesis edilmiş olacaktır.  TBMM’den beklentimiz, maaşları enflasyon karşısında sürekli eriyen kamu çalışanları için adaletin tecelli etmesi ve memur ve emeklilerimizin bütçelerinde oluşacak yükün hafifletilmesi yönünde karar almasıdır.”