Müdürlükten otizmde farkındalık ziyareti

Nurdan Eroğlu

Bartın Halk Sağlığı Müdürlüğü, Otizm Farkındalık Günü kapsamında Bartın Nurgül-Rıza Güney Özel Eğitim Uygulama Merkezine ziyaret etti. Müdürlük personeli Okul Müdürü Hikmet Güveloğlu ile Özel eğitim merkezinin işleyişi, öğrencilerin durumu ve yapılan eğitim faaliyetleri hakkında görüştü.

Bartın Halk Sağlığı Müdürlüğü, Otizm Farkındalık Günü kapsamında Bartın Nurgül-Rıza Güney Özel Eğitim Uygulama Merkezine ziyaret etti. Ziyarette Halk Sağlığı Müdürlüğümüz Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi Şube Müdürü Dr. Ebru Baycık Gürbüzerol ve Ruh Sağlığı Birimi personeli Psikolog Sefa Ketenci, Psikolog Çağlar Kuzu, Çocuk Gelişimci Serpil Sivri ve Sosyal Çalışmacı Durmuş Top yer aldı. Müdürlük personeli Okul Müdürü Hikmet Güveloğlu ile Özel eğitim merkezinin işleyişi, öğrencilerin durumu ve yapılan eğitim faaliyetleri hakkında görüştü. Personel, bundan sonraki süreçte ailelere yönelik verilecek eğitimlerde ve bireysel danışmanlık hizmetlerinde Müdürlüğümüz Ruh Sağlığı Biriminden destek alınabileceği konusunda bilgi verdi.

NEDENİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR

Peki otizm ne? Nasıl tedavi ediliyor. Belirtileri nelerdir? İşte o soruları cevabı!

Otizm genellikle üç yaşından önce başlıyor ve ömür boyu sürüyor. Sosyal etkileşim ve iletişim sorunları yaşatan otizm, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan beynin gelişimini engelleyen bir rahatsızlık. Otizm diğerleriyle iletişim kurmayı zorlaştıran ve engelleyen bir beyin bozukluğu. Otizmde beynin farklı bölgeleri bir arada çalışamıyor. Otizmli bireylerin çoğu insanlarla iletişim kurmakta her zaman zorlanır. Fakat erken teşhis ve tedavi, bu iletişim zorluğunun azalmasında etkili oluyor.  Otizmin nedeni tam olarak bilinmiyor. Bazı bilim insanları genetik olduğunu düşünüyor ancak halihazırda hangi genin buna neden olduğu araştırma konusu. Bazı araştırmalar da otizmi tetikleyenin belirli ilaçlar veya çocuğun çevresindeki şeyler olup olmadığı üzerine yoğunlaşıyor.

ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ

Otizm, otistik spektrum hastalıkları da denilen yaygın gelişimsel bozuklukların birçok türünden biri. Otizmin Asperger sendromu gibi diğer yaygın gelişimsel bozukluklarla karıştırılması da mümkün. Diğer bozuklukların da otizme benzer belirtileri olabiliyor.
Erken teşhis ve tedavi otizmli çocukların tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı oluyor. Tedavinin birincil hedefi çocuğun yükümlülüklerini yerine getirebilmesini sağlayan becerilerini geliştirmek. Otizm belirtileri ve davranışları farklı kombinasyonlarda olabiliyor ve yoğunlukları değişebiliyor. Ayrıca bireysel belirtiler ve davranışlar zamanla değişiklik de gösterebiliyor. Bu nedenlerden dolayı tedavi stratejileri bireysel ihtiyaçlar ve aile kaynaklarına göre düzenleniyor. 

SOSYAL HAYATA UYUMU KOLAYLAŞTIRACAK YÖNTEMLER

Otizmli çocuklar genellikle çok iyi yapılandırılmış ve kendilerine özel tedavilere iyi reaksiyon veriyor. En başarılı program ebeveynlere yardımcı olan ve çocuğun yaşamına iletişimsel, sosyal, davranışsal, uyum sağlayıcı ve eğitici yönler katanlar oluyor. Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) çocuğun fonksiyonlarının gelişmesi ve potansiyeline ulaşması için şu stratejileri öneriyor: Davranışsal eğitim ve yönetim, davranış ve iletişimi geliştirmek için pozitif destek, kendine yardım ve sosyal beceri eğitimini kullanıyor. Uygulamalı Davranışsal Analiz, Otistik ve İlgili İletişim Engelli Çocukların Tedavi ve Eğitimi ve duyusal entegrasyon gibi çeşitli tedavi türleri geliştirilmiş.  Özel terapiler de konuşma, meşgale ve fiziksel terapilerdir.  Bu terapiler otizmi yönetmede önemli unsurlardır ve hepsi çocuğun tedavisinin aşamalarına dahil edilmelidir. Konuşma terapisi otizmli çocuğun daha iyi iletişim kurabilmesi için dil ve sosyal becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Meşgale ve fiziksel terapi koordinasyon ve motor becerilerdeki eksiklikleri geliştirmeye yardımcı olabilir. Meşgale terapisi, otistik çocukların duyulardan (görme, duyma, dokunma, koklama) gelen bilgiyi daha yönetilebilir yollarla işlemelerine de yardımcı oluyor.

BELİRTİLERİ NELER?

Çocuğunuzun, aynı yaştaki diğer çocukların davranışlarından farklı davranışlar sergilediğini görüyorsanız, bu davranışlar otizm belirtisi olabiliyor. Otizmli çocuklar göz kontağı kuramıyor. Gözlerinize baksalar bile kısa sürelidir veya sizden uzaklara bakıyormuş gibidirler. Genelde huzursuz görünürler. Sözel veya sözel olmayan (yüz ifadesi gibi) birtakım ifadelere tepki vermeyebilirler. Bazı çocuklar da bir takım ses, koku, ışık veya dokunuşa karşı aşırı hassas olabilirler. Bazıları ise sıcak, soğuk veya herhangi bir acıya karşı oldukça duyarsızdır. Tehlike ve korku duygusu hissetmezler. Otizmli çocuklarda yeme bozuklukları vardır. Bazı otizmli çocuklar yenmeyecek şeyleri yemekten hoşlanabilirler. Konuşabilen çocukların kullandıkları kelimeler çok sınırlıdır ve genellikle etraflarında sık duydukları sözleri kullanırlar. Bazen de konuşulanları papağan gibi tekrarlayabilirle. Sosyal ve duygusal açıdan kendilerini izole ederler. Kalabalık ortamları sevmezler. Genelde sessiz ortamlarda olmak onlara huzur verebilir. Otizmli çocuklar hayatı boyunca konuşamayabilir.