Kurulan: 'Ödenmiş emekli maaşları geri mi alınacak ?'

Türkiye Sakatlar Derneği Bakanı Ferit Kurulan, Engelliler Haftası dolayısıyla açıklama yaptı. Koronmavirüs salgını dolayısıyla çalışma yaşamından kopan engellilerin durumunun netlik kazanmadığını ifade eden Kurulan,  “Aralık 2019 sonundan itibaren dünyamız ve ülkemiz büyük ve tehlikeli bir salgının etkisi altına girmiştir. Dünya genelinde 3,5 milyonu aşkın insana bulaşan ve 245 binden fazla insanın ölümüne neden olan kısa adıyla Covid-19 salgını ülkemizi de etkilemektedir. Salgının önlenmesi, yayılımının durdurulması amacıyla birçok tedbir alınmış, bunların ilk başında ise başta yüksek tansiyon olmak üzere kronik (süreğen) hastalığı bulunan engellilere getirilen sokağa çıkma kısıtlaması olmuştur. Önlem kronik hastalığı bulunan engellilerin sağlığının korunması bakımından gerekli olmakla birlikte özellikle çalışma yaşamından kopmak durumunda kalanların durumu netlik kazanmamıştır” dedi.

“Yeni düzenlemeler sahip oldukları hakları da ellerinden alıyor”

Engellilerin yıllardır dile getirilen sorunlarının devam ettiğini kaydeden Ferit Kurulan şöyle devam etti:

“Alınan bir diğer önlem ise ilaç ve medikal malzeme rapor süreleri dolanların, raporlarının geçerliliğini sürdürmesi yönündedir. Hastanelerin önemli bir bulaşma ortamı olduğu düşünüldüğünde başta ilaç olmak üzere rapora gereksinim duyan engelliler ciddi bir risk ortamına girmekten kurtarılmıştır. Yıllardan beri dile getirdiğimiz birçok sorun hala varlığını sürdürmektedir. Bu sorunların ilk başında engelliler açısından hayati öneme sahip olan engelli raporuna yönelik yapılan düzenlemeler gelmektedir. Geçmişte bir ayağı veya kolu olmayanlar, yasanın aradığı alt sınır olan yüzde 40 oranını aşabilirken artık aşamamaktadır. Yapılan yeni düzenlemeler, Dünya Sağlık Örgütü ölçütlerine ters düşmekte ve engellilerin bırakın haklarını kullanmasını tam aksine sahip olduklarını da ellerinden almaktadır.

“Ödenmiş engelli emekli aylıkları geri mi alınacak?

Son dönemlerde SGK tarafından emekli engellilere raporlarının yenilenmesi ve aksi halde geçmişte ödenmiş emekli aylık tutarlarının geri alınabileceği konusunda duyumlar olduğu  Hastanelerin 3-4 aydan önce randevu veremediği, salgın ortamında hastanelere gitmenin engelliler için ciddi risk taşıdığı bu koşullarda yeni raporların  istenmesinin uygun olmayacağını. Yeni rapor alamayanların aldıkları emekli aylıklarında herhangi bir kesintinin olmaması gerektiğini. Açık bir şekilde engellilerin kazanılmış hakkı sonradan yapılan ve uluslararası standartlara uymayan ölçütlerle ellerinden alınmaması   Böylesi bir adaletsizliğin kabul edilemeyeceğinin bilinmesini;

“Farklar engelliler için ödenemez düzeyde”

Öte yandan engellilerin yaşamlarını bir şekilde sürdürebilmeleri, için devletimizin bu süreçte  desteğinin unutulmaması gerektiğini bildiğimizi ancak engellilerimizin yine de kimseye muhtaç olmadan yaşayabilmeleri için yeterli gelir desteğinin sağlanması. Özellikle engelli aylıkları ve evde bakım desteği yeterli düzeye getirilmesi, konulan ön koşullar haktan yararlanmayı aşırı derecede zorlaştırmış olup bu durumların düzeltilmesini; Yine engellilerin yararlandığı SUT fiyatlarının 2007 yılında güncellendiği ve o tarihten itibaren ilaç, ortez, protez ve tekerlekli sandalye gibi yaşamı idame için gerekli destekler SGK tarafından yapılan düzenlemelerle erişilemez hale gelmektedir. En basitinden verilen destek fiyatı 2007 yılından bu yana değiştirilmemiştir. Bu süre içinde yaşanan fiyat artışları Sağlık Uygulama Tebliğine yansıtılmadığı için engellinin ödemesi gereken fark ücretleri çok yükselmiştir. Bu farklar geliri olmayan engelliler için ödenemez düzeydedir. Dolayısıyla engellilerin bir kısmı yaşamı için zorunlu desteği alamayacak hale getirilmiştir.

“Yasal kotalar oranında istihdam ediliyorlar”  

2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Yasa’ya göre kamuya açık alan, bina ve ulaşım araçlarının başta engelliler olmak üzere herkes için erişilebilir hale getirilmeliydi. Ancak sürekli yapılan eklemelerle yıllardır bu düzenleme tümüyle hayata geçirilmemiştir. Büyükşehirlerde bir ölçüde gelişme sağlanmış olsa da diğer şehirlerde ilerleme yaşanmamıştır. Çeşitli defalar ilan edilen istihdam seferberliklerine rağmen engellilerin hem özel sektörde hem de kamuda en azından yasa ile konulmuş kotalar oranında istihdam edilmemektedir. İstihdam edilen engelliler ise raporlarına ve bilgi-becerilerine göre çalıştırılmamakta, ücret ayrımcılığına uğramaktadır. Bütün bu sıraladıklarımız yaşanmakta olan sorunlarımızın sadece küçük bir örneğidir. Toplumun, hükümetin, yerel yönetimlerin bizleri eşit vatandaşlar olarak görmelerini ve  haklarımızdan eşit biçimde yararlanmaktan başka talebimiz yoktur. Bu düşüncelerle, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası’nda tüm topluma engellerin kaldırılması için duyarlı olmaları çağrısında bulunuyoruz.”