KESK ve Eğitim Sen, 'Sefalet artışı kabul edilemez'

 Bartın KESK Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü ve Eğitim Sen Şube Başkanı İsmet İpci, açıklanan 2025 yılı asgari ücret artışını değerlendirerek tepki gösterdi.

İpci, açıklamasında ülke olarak yaşanan iki büyük felakete de değindi. İlk olarak Balıkesir Karesi'de bir mühimmat fabrikasında meydana gelen patlamada 11 işçinin hayatını kaybettiğini hatırlatan İpci, "Bu olay, işçilerin canı üzerinden beslenen ve çalışma hayatını kuralsız hale getiren, çalışanları korumasız bırakan bir sistemin eseridir" dedi.

Çalışanların, kamu emekçilerinin ve işçilerin sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamına sahip olma hakkının ihlal edildiğini belirten İpci, bu sorunun çözümünün ancak kapitalist sisteme karşı mücadele ile mümkün olacağını söyledi.

"Asgari ücret artışı sefaletin simgesi"

İpci, ikinci büyük felaket olarak ise hükümetin, sözde Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığıyla yaptığı açıklamayı eleştirdi. Hükümetin 2025 yılı asgari ücreti olarak 22 bin 104 TL’yi belirlediğini hatırlatan İpci, "Asgari ücreti çocuklarına harçlık verenler, milyonlarca emekçiye sefalet ücreti belirledi" dedi. İpci, hükümetin emekçileri "enflasyona ezdirmedik" şeklindeki söylemleriyle halkı kandırdığını ifade etti.

TÜİK verileri ve gerçek enflasyon arasındaki farklar

İpci, hükümetin yıllardır TÜİK verileri ile sahte enflasyon oranları sunduğunu ve gerçek enflasyon ile açıklanan rakamlar arasındaki büyük farkların, çalışanların alım gücünü erittiğini vurguladı. TÜİK’in yıllık enflasyon verilerini örnek göstererek, 2020 yılından bu yana açıklanan enflasyon ile gerçek enflasyon arasında büyük bir uçurum bulunduğunu belirten İpci, bu farkın çalışanların maaşlarını nasıl erittiğini anlatan örnekler verdi. 2020-2024 yılları arasındaki enflasyon verilerine göre, TÜİK’in enflasyonunun, gerçek enflasyondan çok düşük kaldığını söyleyen İpci, "Her yıl asgari ücret, enflasyon karşısında eriyor" dedi.

"Sefalet ücretiyle geçinmeye çalışan çalışanlar var"

İpci, açıklamasına devam ederken, asgari ücretin yetersizliği ve hayat pahalılığını örneklerle açıkladı. 2024 yılı itibariyle, dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 29 bin 200 TL, yoksulluk sınırının ise 78 bin 617 TL olduğunu belirten İpci, "Asgari ücretle çalışan bir aile, açlık sınırının bile altında kalıyor" dedi. Ayrıca, 2024 yılı için kiraların TÜİK’in ortalama enflasyonuna göre %60,45 arttığını belirten İpci, "Bir asgari ücretli evine %80’ini kiraya ayırmak zorunda kalacak" diye ekledi.

"İşçiler, kamu emekçileri ve emekliler birleşmeli"

İpci, tüm bu sorunların aşılması için tek çözüm yolunun birleşmek olduğunu söyledi. "Ya hep birlikte kaybetmeye devam edeceğiz, ya da birleşerek kazanacağız!" diyen İpci, KESK olarak emekçilerin insanca yaşaması için mücadeleye devam edeceklerini vurguladı.

“Kamu emekçisinin maaşlarında yapılacak artışa ilişkin tutumunun sinyalini vermiş oldu”

Bartın KESK Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü ve Eğitim Sen Şube Başkanı İsmet İpci açıklamasında şunları söyledi, “Asgari ücrette sefalet artışını kabul etmiyoruz. Tüm çalışanları emeğe kölelik dayatanlara karşı birleşmeye çağırıyoruz. Değerli Basın Emekçileri, ülke olarak iki büyük felaket yaşadık.

Güne Balıkesir Karesi’de bir mühimmat fabrikasında meydana gelen, 8’i kadın 3’ü erkek toplam 11 işçi arkadaşımızın hayatını kaybettiği patlama ile başladık. Buradan bir kez daha hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı ve sabır, yaralılara ise acil şifalar diliyoruz. Ne yazık ki ülkemizde işçilerin, emekçilerin canı, kanı üzerinden beslenen bir tablo ile karşı karşıyayız. Bu tablo çalışma hayatını kuralsız hale getiren, çalışanları korumasız bırakanların eseridir.

Sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmak işçisiyle, kamu emekçisi her çalışanın hakkıdır. Bu temel hakkı yeniden kazanmanın tek yolu vardır. O yol da işçi cinayetlerini yaratan, emekçiler için bir bataklık olan bu sisteme,  kapitalist sisteme karşı mücadeleden geçmektedir.

Değerli Basın Emekçileri, ülke olarak ikinci büyük felaketi ise sözde Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun akşam saatlerinde yaptığı açıklama ile yaşadık.  Emek karşıtı Şer İttifakı; İktidar-IMF-İşveren Konfederasyonları ittifakı 2025 yılı asgari ücretini açıkladı.  Asgari ücreti çocuklarına “harçlık” diye verenler, çocuklarına harçlık veremeyecek hale getirdikleri milyonların 2025 yılında alacağı asgari ücretin 22 bin 104 TL olmasına karar verdi. Böylece iktidar, önümüzdeki günlerde 16 Milyon emeklinin, 5 milyon kamu emekçisinin maaşlarında yapılacak artışa ilişkin tutumunun sinyalini de vermiş oldu.

Geçtiğimiz yıllarda devasa artışlar yaptığı kendi bütçesinin üzerine bu yıl %40 artış daha koyan,   her 1 dakikada 2 asgari ücret harcayan Saray, asgari ücretin %30 artırılmasına “Hayırlı Olsun”  twitti ile memnuniyetini gösterdi.

Böylece en tepeden en aşağıya mevcut iktidar kime hizmet ettiğini, kimin çıkarlarını koruduğunu, kimleri yok saydığını bir kez daha ispatlamıştır.

“Yıllardır TÜİK vasıtası ile Ali Cengiz oyunları oynanmakta”

Tüm kamuoyunun da bildiği üzere ülkeyi 22 yıldır yönetenler her ağızlarını açtıklarında  “işçiyi, memuru, asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik” nutukları atmaktadır. Ancak her şey apaçık ortadadır. Yıllardır TÜİK vasıtası ile Ali Cengiz oyunları oynanmakta, çarşıda, pazarda, mutfakta yaşadığımız gerçek enflasyonun yarısına bile denk gelmeyen suni rakamlar önümüze resmi enflasyon olarak konulmaktadır.

Öncesi bir yana, sadece son 5 yılda TÜİK vasıtası ile açıklanan enflasyon ile yaşadığımız gerçek enflasyon arasındaki fark ücretlerimizin nasıl buharlaştırıldığını, işçisi, kamu emekçisi, emeklisi, asgari ücretlisi ile hepimizin gerçek enflasyonla nasıl ezim ezim ezildiğini ispatlamaktadır.

Yıl 2020: iktidarın ücretlerimizi, maaşlarımızı baskılama aracına dönüşen TÜİK’e göre enflasyon yüzde 14,6 olarak açıklandı. Ama bağımsız iktisatçılardan oluşan Enflasyon Araştırma Grubuna yani ENAG’a göre 2020 yılı enflasyonu yüzde 36,72

Yıl 2021: TÜİK enflasyonu %36,08 ama ENAG’a göre enflasyon %82,81. Yıl 2022: TÜİK enflasyonu %64,27 ama ENAG’a göre enflasyon %137,5. Yıl 2023: TÜİK enflasyonu %64,77 ama ENAG’a göre enflasyon %127,21. Yıl 2024: Kasım ayı itibari ile TÜİK enflasyonu %47,9 ama ENAG’a göre enflasyon %86,76

“Asgari ücret Türkiye’de adım adım ortalama ücrete dönüştürüldü”

Değerli Basın Emekçileri, 22 yıllık iktidar seçim öncesi dönemler dışında ücret artışlarını TÜİK’in sahte enflasyon oranları ile sınırlamıştır. Seçim öncesi dönemlerde ise bunların üzerine eklediği üç,  beş puanı “refah payı” diye yutturmak istemiştir.

Patronlar ise asgari ücretin sadece bir tık üzerinde ücret verdikleri çalışanlarına “siz asgari ücretin üzerinde bir ücret alıyorsunuz” diyerek ücret artışlarını asgari ücret artış oranının altında belirlemeye devam etmiştir. Yıllar boyunca izlenen bu emek karşıtı politika sonucunda, dünya genelinde tamamen vasıfsız çalışanlara işe başlangıç aşamasında ödenen, dolayısıyla istisnai bir ücret olan asgari ücret Türkiye’de adım adım ortalama ücrete dönüştürülmüştür.

Bugün Avrupa Birliği ülkelerinde çalışanların sadece yüzde 4’ü asgari ücrete yakın ücretlerle çalışırken, OECD ülkelerinde ise bu oran yüzde 5 civarındadır. Türkiye’de ise her iki çalışandan biri asgari ücretlidir. Her üç çalışandan ikisinin aldığı ücret,  asgari ücretin sadece %20 fazlasını, bugünkü rakamla 20 bin 400 TL’yi geçmemektedir. 

Tüm bunlara rağmen siyasi iktidar son bir yıldır gelmiş geçmiş en büyük yalanlarından birine sarılmış,  hemen her gün çalışanların ücretlerindeki artışın enflasyonu körüklediğini iddia etmiştir.

Tekrar altını çiziyoruz. Ücret artışlarının enflasyonu körüklediği iddiası koskoca bir yalandan ibarettir.  Nitekim bu iktidarın akıl hocası IMF bile çalışanların ücretlerinin enflasyona etkisinin %5 ile sınırlı olduğunu açıklamıştır. IMF yazarlarının geçtiğimiz yıl yayımlanan raporunda enflasyonu asıl körükleyen şeyin holdinglerin, şirketlerin, işverenlerin yüksek kar oranları olduğuna dikkat çekilmiştir. Kısacası gözünü daha fazla kar hırsı bürüyen sermaye çevreleri ürünlerini, hizmetleri enflasyonun çok üzerinde fiyatlandırarak enflasyonu tırmandırmaya devam etmektedir.

Dolayısıyla Türkiye’de enflasyon ücretler arttığı için artmamaktadır. Tam tersine ücretler artan enflasyona yetişmeye çalışmaktadır. Ancak TÜİK’in çarpık rakamlarına göre artırılan ücretler, maaşlar her seferinde yaşanan gerçek enflasyonun altında kalmaya devam etmektedir.

Sermayenin, patronların, paradan para kazanan finans çevrelerinin, faizcilerin, bankaların aşırı karını denetlemek, sınırlamak bir yana bu çevrelere teşvikler yağdıran siyasi iktidar çalışanlara %30’luk sefalet artışını reva görmüştür.

“Boğazımız düğüm düğüm”

Değerli Basın Emekçileri,  söyleyeceğimiz çok sözümüz var. Boğazımız düğüm düğüm.. TÜİK’in sanal verilerine göre bile enflasyon %47’dir. ENAG verilerine göre ise enflasyon %86,76’ya ulaşmıştır.  2025 Yeniden Değerleme Oranı yani 6 gün sonra vergi ve harçlarda %44 artış yapılacaktır. Üye sendikamız BES Araştırma Birimi rakamlarına göre kasım ayı itibari ile 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 29 bin 200 TL, yoksulluk sınırı 78 bin 617 TL, tek bir çalışanın yaşam maliyeti ise 39 bin 341 TL’ye ulaşmıştır. Buna göre dört kişilik bir alenin tüm fertleri asgari ücretle çalışa dahi haneye giren tutar yoksulluk sınırının 10 bin TL altında kalmaktadır.

Aralık ayında kiralar TÜİK’in 12 aylık ortalama enflasyonuna göre %60,45 arttırılmıştır. Buna göre örneğin geçtiğimiz ay bir asgari ücretli eline geçen ücretini 8 bin 500 TL’sini, yani yarısını kiraya ayırıyorsa bu ay 13 bin 638 TL’sini yani %80’nini kiraya ayırmak zorunda kalacaktır. Ocak’tan itibaren ise ücretinin %62’sini sadece kiraya ayırıp geriye kalan 8 bin 465 TL ile yaşam savaşı vermek zorunda kalacaktır.

Öte yandan 2024 yılının ilk altı aylık TÜİK enflasyonu %24,73 olarak açıklanmıştır. 17.002 TL olan asgari ücrette Temmuz’da 6 aylık enflasyon oranında artış yapılmış olsaydı 4.205 TL artışla 21.207 TL olacaktı. İktidarın yılı sonu hedefi olan %45 enflasyon hedefi tutsa dahi 2024 ikinci altı aylık enflasyonu en az %16 olacaktır.

Asgari Ücret bu sanal TÜİK oranına göre arttırılsaydı 3.393TL artışla bugün zaten 24.600 TL olacaktı.  Dolayısıyla dün 22 bin 104 TL olarak açıklanan asgari ücret;  çarşıda, pazarda, mutfakta yaşadığımız gerçek enflasyonun en az yarısını yutan TÜİK enflasyonuna göre artışın bile 2.496 TL altında (%15) kalmıştır.

Tekrar altını çiziyoruz. Bugün Türkiye tüm çalışanlar için bir asgari ücretliler ülkesine çevrilmiş, asgari ücret geldiğimiz noktada bırakalım ortalama ücreti temel ücrete dönüştürülmüştür. Asgari ücret artış oranı tüm ücret, maaş artışlarında temel bir kriter haline getirilmiştir.

Dolayısıyla ister kamu işçisi olsun ister kamu emekçisi ister emekli olsun ister özel sektör çalışanı hiçbir kişinin “asgari ücret artışı beni ilgilendirmiyor. Ben asgari ücretli değilim” deme lüksü yoktur.

Asgari ücreti bile sahte enflasyon oranlarının altında arttıranların niyeti gayet açıktır. Hedef tüm çalışanları sefalete, 19. Yüz yıl kölelik koşullarına mahkûm etmektir.

“Ya hep birlikte kaybetmeye devam edeceğiz ya da birleşe birleşe kazanacağız!”

Tek çözüm; zam fırtınasının hız kesmeden sürdüğü, emeğe kölelik dayatıldığı koşullarda tüm emekçilerin, işçilerin insanca yaşamasına yetecek bir ücret, emekten çalınanları geri alma mücadelesinde birleşmekten geçmektedir. Önümüzde çok çetin bir süreç var.   Ya hep birlikte kaybetmeye devam edeceğiz.  Ya da birleşe birleşe kazanacağız!

Bunun için biz KESK olarak asgari ücretlisinden emeklisine, işçisinden kamu emekçisine hepimiz için insanca yaşamaya yetecek bir ücret başta olmak üzere emeğin hakları için mücadelemizi kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz”

Haber: Haluk Türkoğlu