İl Sağlık Müdürlüğü, stant açarak vatandaşları bilgilendirdi

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Bartın’da Halk Sağlığı Haftası dolayısıyla İl Sağlık Müdürlüğü’nce Hükümet Caddesi’nde stant açarak vatandaşları kanser taramaları hakkında bilgilendirdi. Tarama zamanı gelen vatandaşlar KETEM ve Aile Hekimliği Birimleri’ne yönlendirildi. Yapılan bilgilendirmede meme kanseri taraması için 40-69 yaş arasındaki kadınlara 2 yılda bir mamografi tetkiki, serviks kanseri taraması için 30- 65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA testi, kolorektal kanser taraması için 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Gizli Kan testi (GGK) yapılması gerektiği anlatılırken bilgi almak ve ücretsiz taramalarını yaptırmak üzere vatandaşlar, KETEM, Toplum Sağlığı Merkezleri ve Aile Sağlığı Merkezleri’ne davet edildi.

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Haftası dolayısıyla Hükümet Caddesi’nde stant açtı.

İl Sağlık Müdürlüğü Kanser Birimi tarafından açılan stantta kanser taramaları hakkında vatandaşlara broşürlerle bilgilendirme yapılırken tarama zamanı gelen vatandaşlar da KETEM ve Aile Hekimliği Birimleri’ne yönlendirildi.

Söz konusu etkinlikle ilgili İl Sağlık Müdürlüğü’nden açıklama yapılırken “Halk sağlığı etkinlikleri, toplumun genel sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla düzenlenen faaliyetlerdir. ‘3-9 Eylül Halk Sağlığı Haftası’ etkinlikleri kapsamında  Müdürlüğümüz Kanser Birimi tarafından; Hükümet Caddesi Arap Cami önünde stant açılmıştır. Gerçekleştirilen etkinlik kapsamında, halkımıza kanser taramaları hakkında bilgi verilmiş olup tarama zamanı gelen vatandaşlarımız KETEM ve Aile Hekimliği Birimlerimize yönlendirilmiştir.

Birinci basamak sağlık kuruluşlarımızda ücretsiz olarak meme, serviks (rahim ağzı) ve kolorektal (kalın bağırsak) kanserler için tarama programları yürütülmektedir. Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara 2 yılda bir mamografi tetkiki,

Serviks kanseri taraması; 30- 65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA testi,

Kolorektal kanser taraması; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Gizli Kan testi (GGK) ile yapılmaktadır.

Tüm halkımızı bilgi almak ve ücretsiz taramalarını yaptırmak üzere, KETEM’e, Toplum Sağlığı Merkezlerine ve Aile Sağlığı Merkezlerimize bekliyoruz.” denildi.

“Erken teşhis hayat kurtarır”

Vatandaşlara dağıtılan bilgilendirici broşürlerde erken teşhisin önemi üzerinde durulurken şu ifadeler yer aldı:

“Kanser; tütün kullanımı, yüksek beden kütle indeksi (fazla kilolu veya şişman/obez olma), meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol tüketimi gibi başlıca beş davranışsal ve beslenme ile ilgili risk faktöründen kaynaklanmaktadır. Oysa yine günümüz şartlarında kanserlerin yaklaşık üçte birinin, risk faktörlerinden kaçınma ve mevcut kanıta dayalı önleme stratejilerinin uygulanması yoluyla önlenebilir durumda olduğu bilinmektedir. Ayrıca, erken tanı konmuş ve uygun şekilde tedavi edilmişse birçok kanserin iyileşme olasılığının da yüksek olduğu bilinen bir gerçektir.

Kanser hem dünya hem ülkemiz için ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Ölüm nedenlerine bakıldığında dünya geneli için yaklaşık her 6 ölümden birinin, ülkemiz için ise her 5 ölümden birinin kanser nedeniyle gerçekleştiği görülmektedir. Dünyada her yıl yaklaşık 19 milyon kişi kansere yakalanmakta, 9.9 milyon kişi ise kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Benzer seyir devam ettiği takdirde, 2040 yılında 30 milyon yeni vaka ortaya çıkması beklenmektedir. En sık görülen kanser türleri sırasıyla meme, akciğer, kalınbağırsak, prostat, mide olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kanser türleri ülkemizde de ilk sıralarda yer almaktadır. Türkiye Kanser İstatistikleri Raporuna göre, bir yıl içerisinde 211.273 kişiye kanser tanısı konulmuştur. Erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre daha fazladır. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artmaktadır.

Kanser taramaları

Kanser hastalıklarının her bir tipinin kendine göre etyolojisi, risk faktörleri, tanı ve tedavi yöntemleri vardır. Bu yüzden erken tanı ve tarama stratejileri de kanser tiplerine göre değişmektedir. Bazı kanser tipleri için tarama önerilirken bazı kanser tipleri için önerilmemektedir.

Dünya Sağlık Örgütü; meme, rahim ağzı ve kalın bağırsak kanserlerinde vakaların erken evrelerde yakalanmasına yönelik toplum tabanlı tarama programları önermekte ve bu çalışmaların bütüncül bir kanser kontrol programının parçası olması gerektiğini belirtmektedir. Ülkemizde DSÖ önerileri doğrultusunda 2008 yılından itibaren kayıt, önleme, tarama ve tedavi çalışmalarını bir arada barındıran Ulusal Kanser Kontrol Programı kapsamında; meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için, toplumun kaynaklarına ve hastalık yüküne uygun olarak tarama programları yürütülmektedir.

Ülke genelinde kanser taramaları; Birinci Basamak, İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşlarında, toplum tabanlı ve fırsatçı taramalar şeklinde yapılmaktadır. Kırsal ve dezavantajlı gruplarımıza illerimizdeki mobil tarama araçları ile de tarama hizmeti verilmektedir.

Ülkemizde Yürütülen Ulusal Kanser Tarama Programında; Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılmakta, 2 yılda bir mamografi çekilmektedir.

Rahim ağzı kanseri taraması; 30-65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA testi ile yapılmaktadır.

Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi (GGK) yapılmakta, 10 yıl da bir de kolonoskopi önerilmektedir.

Tarama sonrasında pozitif veya şüpheli bulunan kişiler ikinci, üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmekte ve ileri tetkikler yapılmaktadır. Teşhis ve tedavi hizmetleri ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşları tarafından yapılmaktadır.

Ülkemizde hem taramaları artırmak hem de sağlık okur yazarlığı konusunda vatandaşlarımızı bilgilendirmek üzere 81 ilde kanser farkındalık çalışmaları yapılmaktadır.”