Bacalarda temizlik dönemi başladı

Baca Başlığının Önemi
Baca başlığı, bacaya ait olmayan nesnelerin bacaya girmesini önlemek ve rüzgarın etkisini azaltmak için basit ama hayati bir öneme sahiptir. Başlığın olmadığı bacaları kuşların kirletmesi ve ölmesi tıkanıklığa neden olur. Tıkanan bacalarda yanma esnasında oluşan kirli gazlar doğrudan doğruya evinize sızar ve karbon monoksit zehirlenmesi gibi ölümcül sonuçlara neden olabilir. Bacalara yağmur suyunun sızmasını, kuşların ve haşerelerin girmesini önlemek ve rüzgarın bacalar üzerine etkisini azaltmak için bacalarda başlık kullanılmalıdır.
Yüksek Engellerin Baca Üzerine Etkisi
Bir binanın çevresi yüksek yapı veya ağaçlar gibi engellerle çevrili ise hafif veya şiddetli rüzgarlı havalarda baca tepesinde sık sık alçak basınç veya türbülans meydana gelir. Bu tür konutların çevresindeki basınç, yüksek yapıların veya ağaçların tepesindeki basınçtan düşük olduğundan, hava akışı alçak binaya doğrudur. Yüksek binalarla çevrili alçak binanın bacasından yanma sonucu gaz yükselişi her zaman zor olur. Bu tür binalarda baca çekim gücü düşüktür. Bu tür dairelerde zehirlenmeler sık olur. Dolayısıyla bacaların yüksek yapılar, ağaçlar gibi engellerden etkilenmemesi için bunların kaplama alanı dışında yani yakın engellerden en az 6 metre uzakta olmalıdır. Bacanın etkili yüksekliği ise en az 5 metre olmalıdır. Bacada baca başlığı kullanılmalıdır.
Soba Borunun Bacaya Fazla Sokulmasının Zararları
Soba borusu bacaya fazla sokulmamalıdır. Soba borusu bacanın kesit alanını daraltmamalıdır. Daraltılmış bacalarda baca gazı akışı zorlaşır. Dolayısıyla baca çekişi ve yakıtın yanma verimi düşer. Daralan bacalarda sobaya yeterli hava temini güçleştiğinden yakma ve yanma zorlaşır. Eksik yanmadan dolayı baca içinde kurum ve is miktarı artar. Bu durum soba borusu ve baca üzerinde tıkanmaya neden olur. Özellikle geceleri ve rüzgarlı havalarda baca tepmesi ve oda içinde duman sık görülür Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca başlığı mutlaka takılmalıdır.
Sobanın Ev İçine Yerleştirilmesi
TSE belgeli, sızdırmaz ve uçucusu yüzde 7 üzerinde olan kömürler için üstten yakmalı soba oda içine kurulurken dikey boru arka ve yan duvarlardan 96 - 150 cm uzakta olmalıdır. Fazla dirsekten kaçınılmalı ve zorunlu olmadıkça ikiden fazla dirsek kullanılmamalıdır. Yatay borular bacaya doğru yüzde 10 eğimle yükseltilmelidir. Baca gazı sızıntısını önlemek için sobanın dirsek ve boru ekleme yerleri ile baca giriş ağzı hava sızdırmasız olmalı, boru ve baca üzerinde herhangi yarık veya çatlak olmamalıdır. Soba ısısından daha fazla faydalanmak için sobaya takılan dirsek üzerine mutlaka cimri adı verilen soba borusu takılmalıdır. Gaz sızıntısından minimum etkilenmek için sobadan en az bir metre uzakta oturulmalıdır. Soba yakınına yanıcı ve parlayıcı malzeme konmamalıdır. Yanıcı ve parlayıcı malzemeler soba ve ısıtıcıdan en az 150 cm uzakta olmalıdır. Aksi durumda yangın çıkma ihtimali çok yüksektir. Sobanın en az 50 cm yakınında ısının dağılmasını engelleyici bir malzeme ve eşya olmamalıdır.
Sobanın kurulu olduğu odada yatmayınız!
Sobanın kurulu olduğu odada yatılmamalıdır. Yatılmak zorunda ise soba sönmüş olmalıdır. Kişinin başı sobadan en az 150 cm uzakta kapıya yakın olmalıdır. Kapı hafifçe açık tutulmalıdır. Kapı ve pencere sıkı şekilde kapatıldığında yanmakta olan sobaya yeterli hava giremez. Yeterli havanın temin edilememesi eksik yanmaya neden olur. Özellikle ülkemizde çoğu aile gece saatlerinde odanın kapısını ve penceresini sıkı şekilde kapatır. Odada yeterli hava olmadığı zaman sobadaki yanma yavaşlar, bacadan çıkan gaz miktarı azalır ve rüzgarlı havalarda baca gazı sızarak oda içine dolar ve zehirlenmelere neden olur. Yatarken yanmakta olan “kömür koru” üzerine kesinlikle taze kömür atılmamalıdır. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmelidir. Sobanın, kombinin ve şofbenin kurulu olduğu odalara en az bir karbon monoksit alarm sistemi, detektörü taktırılması zorunlu olmalıdır.
Bacaları Temizlemenin Önemi
Soba kurulmadan önce baca kontrolü için bacanın içinde çakmak yakılarak alevle bacanın kirli olup olmadığı kontrol edilebilir. Baca eğer ateşi (alevi) çekiyorsa baca kullanılmaya uygundur. Eğer alev hemen sönüyorsa ve çekmiyorsa hava sirkülasyonunda bir sıkıntı var ve baca kirlenmiş demektir. Bu durumda mutlaka bacaların temizlenmesi gereklidir. Baca temizlenmediği zaman soba içine yanma için yeterli hava giremez. Böylece yanma yavaşlar, yanma verimliliği düşer ve eksik yanma, dumanlı yanma gerçekleşir. Hafif veya şiddetli rüzgarlı havalarda sık sık baca tepmesi ve oda içinde duman olur. Baca içinde 6 mm kalınlıkta kurum biriktiğinde baca temizlenmelidir. Bacalar mutlaka yılda bir defa temizlenmelidir. Baca temizliğini ve bakımını Ağustos veya Eylül aylarında mutlaka yaptırınız. Temizlenmiş baca yanmayı iyileştirir, eksik yanmayı, oda içinde karbon monoksit oluşumunu ve baca gazı koku problemini önler.
Baca Temizleme Esasları
 Standart Baca Temizleme: Standart baca temizlemede baca iç yüzeyi fırça kullanılarak temizlenir. Güçlü, iyi filtre edilen vakumlu aletle eve girmesi muhtemel kurum ve kreosote gibi maddeler emilir. Bu tür temizleme kurum temizliği için etkilidir. Kreosote tortuları temizliği için normaldir. Baca içindeki sır (cila) tortularını bu metotla temizlemek pek mümkün değildir.
 Mekanik Temizleme: Mekanik temizlemede, tel fırçalar veya elektrik motoru ile hızla döner özel zincirle kullanılır. Mekanik temizleme sert kreosoteleri veya sır (cila) tortuları temizlemek için sık sık kullanılır. Mekanik temizleme profesyonel baca temizleme ekipleri tarafından kullanılır. Mekanik aletlerin uygun kullanılmaması çalışanlara ve bacaya zarar verir.
 Kimyasal Temizleme: Baca temizleyicileri; mekanik temizleme yerine mekanik temizleme ile birlikte kimyasal temizlemeyi yapabilir. Spesifik kimyasallarla kreosote ve cila (sır) yoğun depositesi gevşetilerek çözünür hale geçirilir. Kimyasal temizleme, eğitimli profesyonel temizleyiciler tarafından kullanılmalıdır. Evinizi ve ailenizi güvenli tutmak için; Bacanızı düzenli olarak temizletin, standartlara uygun, üstten yakmalı soba kullanımına özen gösterin, sobanızı tekniğine uygun olarak kurun, standartlara uygun kömür temin edin.
Sobada Yakılması Yasak Maddeler
Sobada lastik, plastik, boya, petrokok, araba lastiği, asfalt ve tıbbi atık gibi çöplerin yakılması önlenmelidir. Yanmakta olan sobada kesinlikle çöp yakılmamalıdır. Aşırı nemli kömür veya odun kullanılmadan önce kurutulmalıdır. Ağaç kesildikten en az 6 ay sonra ısınmada yakıt olarak kullanılabilir. Benzer şekilde yüksek nemli kömürlerinde kullanılmasından kaçınılmalıdır. Nemli odun ve kömür ısınma amaçlı kullanıldığı zaman yakıt içindeki nemi buharlaştırmak gereklidir. Bu enerji ısınma için kullanılmaz. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmelidir. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalıdır. Oluşan renksiz, kokusuz ve tatsız karbonmonoksit gazı yukarıda sıralanan nedenlerden dolayı oda içine sızarsa zehirlenmelere neden olur
Zehirlenme Hissedildiğinde Kapı Ve Pencereler Açılmalı
Karbonmonoksit zehirlenmesi hissedildiği zaman derhal kapı ve pencereler açılmalıdır. Oda içine taze hava girmesi sağlanmalıdır. Özellikle sobanın kurulu olduğu odada yatıldığı zaman dalgınlık, mide bulantısı, yorgunluk hissi, nefes darlığı, kalp çarpıntısı ve halsizlik, baş dönmesi ve baş ağrısı hissedilmediği için geceleri uyku esnasında daha fazla ölüm olayı gerçekleşmektedir.
Lodoslu  Havaların Bacalar Üzerine Etkisi
Lodoslu kış aylarında hava sıcaklığının artması ile hava sıcaklığı baca gazı sıcaklığına yaklaşır. Bunun sonucu bacanın çekim gücü düşer ve baca gazı soba veya boruların üzerindeki boşluklardan ve çatlaklardan çıkmaya çalışır. Bu da oda içinde duman oluşturur. Rüzgarlı günlerde rüzgar hızı baca gazı hızından daha yüksek olabilir. Bu durumda sık sık baca tepmesi meydana gelir. Soba zehirlenmelerini önlemek için önceden rüzgarlı günler halka duyurulmalıdır. Yatmadan önce herkesin sobasını söndürmesi istenmelidir. Sobayı söndürmek için kesinlikle yanmakta olan kor içine su dökülmemelidir. Bu durumda çok zehirli gazlar oluşur. Sobanın kurulu olduğu odada uyunduğu zaman özellikle rüzgarlı günlerde soba ve borudan sızan gazlar zehirlenmelere neden olabilir. Bu odalar her gün saat 10 -12 arası ortalama 2 saat havalandırılmalıdır.