Ampullerdeki civaya dikkat!

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Özcan, vatandaşları ampullerde bulunan civa konusunda uyardı. Son yıllarda sağladıkları elektrik tasarrufu nedeniyle floresan lamba ve tasarruflu ampul kullanımı giderek arttığını ifade eden Özcan, “Son yıllarda sağladıkları elektrik tasarrufu nedeniyle floresan lamba ve tasarruflu ampul kullanımı giderek artmaktadır. Floresan lambalar ve tasarruflu ampuller, sağladıkları elektrik tasarrufu yanında kırıldığında sağlık açısından ciddi tehlike arz etmektedir. Bu tehlikenin ana kaynağı da floresan lambalarda ve tasarruflu ampullerde bulunan civa buharıdır. Çünkü bu lambalar kırıldığında içeriğindeki civa ortamda hemen buharlaşır. Solunum yoluyla alınır ve ciddi problemlere neden olur. O nedenle depolanması, taşınması ve geri kazanımı sırasında çok dikkat edilmeli, uygun teknikler kullanılmalıdır” dedi.

50 kilogram altındaki lambalara dikkat!

Kompakt floresan lambalarda, lamba başına ortalama 5 miligrama kadar civa kullanımına izin verildiğini dile getiren Özcan şöyle devam etti:

“Bu kapsamda kompakt floresan lambalarda, lamba başına ortalama 5 miligrama kadar civa kullanımına izin verilmekte olup, civa buharının solunum yolu veya deriden geçişle insan vücuduna nüfuz etmesi sonucunda Alzheimer, genel immün sistem problemleri, böbrek fonksiyon bozuklukları gibi birçok sağlık sorununa neden olduğu bilinmektedir. Bu nedenle floresan lambalar ve tasarruflu ampullerin kullanım ömrünü tamamladıklarında evlerde ve ofislerde bekletilmemesi, taşınması esnasında kırılmaması için gerekli önlemlerin alınması ve 50 kilogram altındaki miktarlardaki lambalar tüketici tarafından en yakın Atık Getirme Merkezlerine bırakılması gerekmektedir.

Lisanslı tesislerde işleme tabi tutuluyor

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların (AEEE) Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yer alan floresan atıkları, geri dönüşüm ve geri kazanım hedefleri doğrultusunda, çevre lisanslı tesislerde işleme tabi tutularak, bu lambalar kırıcılarda kırılıp, içlerindeki civa aktif karbon filtre ile çekilmektedir.Kırılan camların içerisindeki metal ise, elek ve manyetik seperatör sistemi ile, lamba camında kalan tozda döner tamburlu elekle camdan ayrıştırılmaktadır. İşlemden çıkan tozun hepa filtre ile çekilmesi sonucu temiz cam ve metal elde edilir. İşleme tesislerinde floresanların içerisindeki fosforun ve cıvanın ayrıştırılmasını sağlayacak ekipmanlar ile filtre sistemleri bulunması gerekir. Ayrıştırma ekipmanları sonucu oluşan fosfor ve cam tozu ayrı depolanır ve geri kazanımı veya bertarafı sağlanır.

Atık floresan miktarı 2 bin 366 ton

Camlar ise içlerinde bulunan yüzde 72'lik silisyum oranından dolayı çimento sektöründe katkı maddesi olarak, lamba sanayisinde tekrar lamba üretiminde veya cam elyaf sektöründe kullanılabilir. Çıkan toz ve aktif karbon içerisinde bulunan civa tehlikeli atık sahalarında özel olarak depolanır. Metaller ise dökümhanelerde işlenir. Aktif karbonda tutulan civa yoğunlaştırılma prosesine tabi tutulursa tekrar yeniden değerlendirilebilir. Ülkemizde floresanların işlendiği geri kazanım ya da bertarafının yapıldığı lisanslı 46 tesis bulunmaktadır. Ayrıca floresanlar, Bakanlığımızca onaylı 25 adet Atık Getirme Merkezinde biriktirilmektedir. 2009-2017 yılları arasında Bakanlığımız Atık Yönetimi Uygulamasına beyan edilen atık floresan miktarı 2 bin 366 tondur.”