Önce sen önce kalbin! 'Kalbinin kahramanı ol harekete geç'

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Bartın'da “29 Eylül Dünya Kalp Günü” etkinlikleri kapsamında İl Sağlık Müdürlüğü Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Birimi koordinasyonunda stant etkinliği gerçekleştirildi.

Etkinlikte; kalp hastalıklarından korunmaya yönelik dikkat edilmesi gereken davranışlar, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite yapma ve aile hekimliklerince yürütülen 40 yaş üstü vatandaşlara uygulanan kalp damar hastalıkları risk tarama ve izleme programı konularında bilgilendirme yapılırken vatandaşlar kayıtlı oldukları aile hekimliklerine yönlendirildi.

Dünya genelinde ölümlerin başlıca sebepleri arasında yer alıyor!

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, 29 Eylül Dünya Kalp Günü dolayısıyla bir basın bildirisi yayımlayarak kalp ve damar hastalıklarına dikkat çekti. Bildiride, kalp ve damar hastalıklarının (kardiyovasküler hastalıklar) dünya genelinde ölümlerin başlıca sebepleri arasında yer aldığı vurgulandı.

Bildiride Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre; her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin kalp damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybettiği, Türkiye'de ise ölümlerin yüzde 33,4'ünden bu hastalıkların sorumlu olduğu belirtilirken yaşlanma, şehirleşme, sağlıksız beslenme ve hareketsizlik gibi faktörlerin kalp hastalıklarının görülme sıklığını artırdığına dikkat çekildi.

Bildiride, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı gibi davranışsal risk faktörlerinin kalp hastalıklarının başlıca sebepleri olduğu ifade edilirken ayrıca, yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 80'inin önlenebileceği belirtildi.

2024 Dünya Kalp Günü'nün teması ise “Önce Sen, Önce Kalbin” ve “Kalbinin Kahramanı Ol, Harekete Geç” olarak duyurulurken bu tema doğrultusunda toplumun kalp sağlığı hakkında bilgilendirilmesi ve farkındalık yaratılması hedefleniyor.

Sağlık Bakanlığı'nın “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı” kapsamında, aile hekimlerinin kalp ve damar hastalıklarının erken teşhis ve tedavisinde aktif rol aldığı vurgulandı. Özellikle 40 yaş ve üstü bireylerde kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapılarak, kişiye özel tedavi ve danışmanlık hizmeti sunulduğu aktarıldı.

Dünya Kalp Günü dolayısıyla herkesin kalp sağlığına dikkat etmeye davet edildiği açıklamada, düzenli doktor ziyaretlerinin ve periyodik taramaların önemi de hatırlatıldı.

Kalp ve damar hastalıkları görülme sıklığı artıyor!

29 Eylül Dünya Kalp Günü'ne dikkat çekmek, farkındalık yaratmak ve kalp sağlığı için alınabilecek önlemleri vurgulamak amacıyla Bartın İl Sağlık Müdürlüğü'nce yayınlanan bildiride şöyle denildi:

“Kalbi ve damar sistemini olumsuz etkileyen kalp ve damar hastalıkları (kardiyovasküler hastalıklar), farklı şiddetlerde ortaya çıkabilen geniş bir hastalık yelpazesini kapsar. En yaygınları arasında koroner arter hastalığı (kalp damarlarının tıkanması), kalp yetmezliği, aritmi (kalp ritim bozuklukları) ve kalp kapak hastalıkları bulunmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre kalp damar hastalıkları, dünya genelindeki engellilik ve ölümlerin önde gelen nedenidir ve her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmaktadır. Ülkemizde de benzer bir durum söz konusu olup Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre ölümlerin yüzde 33,4'ünden kalp ve damar hastalıkları sorumludur.

Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, yaşam süresinin uzamasıyla birlikte nüfusun yaşlanması, artan şehirleşme, sağlıksız beslenme ve hareketsizlik gibi faktörler nedeniyle kalp ve damar hastalıkları görülme sıklığı artmaktadır. Ülkemizde, 2023 yılında yapılan bir çalışmada nüfusun yüzde 7'sinin kalp hastalığı ya da kalp krizi nedeniyle göğüs ağrısı ya da felç geçirdiği, bu durumun yaşla birlikte artmakta olduğu tespit edilmiştir.

Yüzde 80'i önlenebilir!

Kalp ve damar hastalıkları için en önemli davranışsal risk faktörleri sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımıdır. Davranışsal risk faktörlerinin etkileri bireylerde yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve obezite gibi durumları ortaya çıkararak kalp damar hastalığı gelişme riskini arttırmaktadır. Yapılan araştırmalar, yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle 30-70 yaş arasında görülen kalp ve damar hastalığı kaynaklı ölümlerin yüzde 80'inin önlenebileceğini göstermektedir.

Yaygınlığı ve etkileri nedeniyle kalp ve damar hastalıkları küresel bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmiş ve dünyada, her yılın 29 Eylül günü ‘Dünya Kalp Günü' olarak belirlenmiştir. Gün vesilesiyle, oluşturulan tema çerçevesinde topluma ve sağlık çalışanlarına yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılmaktadır. Bu bağlamda 2024 yılının teması ‘Önce Sen, Önce Kalbin' ve ‘Kalbinin Kahramanı Ol, Harekete Geç' şeklindedir.

Risk değerlendirmesi yapılıyor

Konunun önemi itibariyle Bakanlığımız tarafından, tüm paydaşlarının katkılarıyla ‘Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı' hazırlanmış; kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerinde aile hekimleri başta olmak üzere birinci basamak sağlık çalışanlarının daha aktif bir rol üstlenmesini sağlayacak etkili ve kapsamlı bir hizmet sunum algoritması oluşturulmuştur.

Bu kapsamda, aile hekimlerimizce, 40 yaş ve üstü bireylerin kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Değerlendirme sürecinde öncelikle kişinin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanımı bilgileri alınmakta; kan basıncı ölçülmekte ve kolesterol değerine bakılmakta; elde edilen veriler kullanılarak 10 yıl içinde ölüme neden olabilecek bir kalp ve damar hastalığı geçirme riski hesaplanmakta; kişiye özel danışmanlık verilmekte ve/veya tedavi planı oluşturulmaktadır.

“Kalbiniz önceliğiniz olsun”

Buradan hareketle, Dünya Kalp Günü'nde, herkesi kalp sağlığı için eyleme geçmeye, kayıtlı oldukları aile hekimlerini düzenli olarak ziyaret etmeye, periyodik tarama ve izlemlerini yaptırmaya, davet ediyoruz.

Kalbiniz önceliğiniz olsun. Kalbinizin kahramanı olun ve onun için; sağlıklı beslenin, yeterli miktarda su için, hareket edin, tütün, tütün ürünleri ve alkolden uzak durun, aile hekiminize başvurun, kardiyovasküler risk değerlendirmenizi yaptırın, sağlıklı bir kalp ile sağlıklı bir yaşam diliyoruz.”