İl Sağlık Müdürlüğü'nden KOAH bilgilendirmesi

Karbonmonoksit ölçümleri yapıldı

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, halk sağlığını korumaya ve halkı bilinçlendirmeye yönelik faaliyetlerine devam ediyor.

Bu kapsamda 20 Kasım Dünya KOAH Günü kapsamında, “Havamızı Koruyalım, KOAH'sız Yaşayalım” temasıyla bir dizi etkinlikler düzenlendi.

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, KOAH hastalığının önemini vurgulamak ve halkı bilgilendirmek amacıyla il genelinde kapsamlı etkinlikler gerçekleştirdi.

20 Kasım Dünya KOAH Günü etkinlikleri kapsamında Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Birimi Koordinasyonunda Çimko Çimento ve Beton San. Tic. A.Ş. Bartın Şubesi çalışanları ile Amasra TTK çalışanlarına yönelik eğitim düzenlendi.

Gerçekleştirilen eğitimde; “KOAH nedir?”, “KOAH risk grupları”, “korunma yolları”, “KOAH'da beslenme ve fiziksel aktivitenin önemi” konularında sunum yapıldı.

Ayrıca eğitim sonrasında karbonmonoksit ölçüm cihazı ile çalışanların CO ölçümleri yapılırken sigaranın sağlığımıza olumsuz etkilerinden bahsedilerek, kullananlar sigara içme polikliniğine yönlendirildi.

Ayrıca etkinliklerde, iklim değişikliğinin KOAH üzerindeki etkileri de vurgulanarak, temiz hava ve akciğer sağlığının önemi bir kez daha hatırlatıldı.

İl genelinde yapılan farkındalık çalışmalarıyla halkın ve sağlık personelinin KOAH hakkında bilinçlendirilmesi, güncel bilgilerin aktarılması ve KOAH riski taşıyan bireylerin sağlık kuruluşlarına başvurmalarının teşvik edilmesi hedeflenirken erken tanının önemine de vurgu yapıldı.

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü, KOAH ile ilgili kamuoyunu bilgilendirici bir bülten de yayınladı. Hastalıkla ilgili merak edilen sorulara da yanıt verilen bültende şu ifadeler yer aldı:

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

“Kronik (Müzmin) Obstrüktif (Tıkayıcı) (KOAH) Akciğer Hastalığı nefes yollarında mikroplarla oluşmayan bir iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir akciğer hastalığıdır.

Bu hastalık ne sıklıkta görülür ?

KOAH, tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına karşın, kamuoyu tarafından yeterince bilinmeyen bir hastalıktır. KOAH'ın görülme sıklığı 40 yaş üstü yetişkinlerde yüzde 15-20'dir. Bir diğer deyişle toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır. Oysa 10 KOAH hastasının sadece biri doktora başvurmuş ve doğru tanı alabilmiştir. Bu durumda, ülkemizde bulunan 3-5 milyona yakın KOAH'lı hastanın sadece 300-500 bini kendisinde hastalık olduğunu bilmektedir.

KOAH tehlikeli bir hastalık mıdır ?

Küresel Hastalık Yükü Çalışması verilerine göre, KOAH yılda 2.9 milyon ölüme neden olmaktadır. Günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de yüzde 5.5'inden sorumludur. Türkiye'de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. ölüm nedenidir ve bu ölümlerin yüzde 61.5'i KOAH nedeniyledir. Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmektedir.

KOAH neden olur ? Kimlerde Görülür ?

KOAH gelişimi için tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara içenler, içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla solunum fonksiyon kaybına ve daha yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler. Diğer tip tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır. KOAH gelişiminde genetik risk faktörlerinin rolü henüz çok iyi aydınlatılamamış olmasına rağmen, sağlıkta eşitsizlik, özellikle biyomas (odun, tezek, kök benzeri yakıt) kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği ve tozlu-dumanlı işyerlerinde çalışmanın en önemli çevresel risk faktörleri olduğu bilinmektedir. Son yıllarda önemi giderek vurgulanmaya başlayan ‘fiziksel aktivitede azalma, hareketsizlik' de artık bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir.

KOAH'lı bir hastanın şikayetleri nelerdir ?

KOAH'da en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Sigara içen kişiler öksürük ve balgamı kanıksarlar ve bu nedenle doktora başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar. Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır, markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol açar.

Yirmi yıl boyunca izlenen KOAH'lı olgularda haftada iki saat ve daha fazla yürüyüş yapan hastalarda hem KOAH nedeniyle hastaneye başvurularda hem de bu hastalık nedeniyle ortaya çıkan ölüm oranlarında yüzde 30-40 azalma saptanmıştır. Bu nedenle, hem bu hastalığın önlenmesi hem de ilerlemesinin engellenmesinde ‘fiziksel aktivitenin arttırılması gerekmektedir.

KOAH tanısı nasıl konur ?

KOAH'ın tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konabilmektedir. KOAH'ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte olan ve/veya meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları hekimi tarafından görülüp ”nefes ölçüm testini” yaptırması gerekir.

KOAH'ın tedavisi mümkün müdür ?

KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAH'lı bir hastanın yapması gereken ilk iş sigarayı bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Sigara bağımlılığı tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bunun dışında, diğer zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi ve uygulanmasının sağlanması; hem hastalık gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi ve kötü sonuçlarının önlenmesinde önemli bir adımdır. Yeterli bir fiziksel aktivite için ağır egzersizlere gerek yoktur, haftanın çoğu günleri yapılan orta yoğunluktaki fiziksel aktivite yeterlidir. Herkesin yapabileceği bir aktivite olan yürüyüş, düzenli fiziksel aktivitenin sağladığı hemen tüm yararları sağlayabilmektedir.”

Bu yıl gerçekleştirilen Dünya KOAH Gününün teması “Havamızı Koruyalım, KOAH'sız Yaşayalım” olarak belirlenirken iklim değişiminin etkilerini de içerecek şekilde temiz hava ve akciğer sağlığının öneminin vurgulanması amaçlanıyor.