İkinci el araç alımında 'önce trafik poliçesi, sonra ruhsat' dönemi başladı

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Otomobil alım satımında yeni dönem başladı. Trafikte sigortasız araç kullanımını azaltmayı hedefleyen yeni düzenleme devreye girdi.

Düzenlemeyle ikinci el araç satışında sigorta zorunlu hale gelirken artık, araç devri işlemleri yalnızca geçerli trafik sigortası olan araçlar için yapılacak. Noter onayı olmadan satış işlemi gerçekleşmeyecek.

Bartın'daki binlerce kişiyi de ilgilendiren ve Resmi Gazete'de yayımlanan yeni düzenlemeye göre; ikinci el araç alıcıları, devir tarihinden itibaren trafik sigortasını yaptırmak zorunda olacak. Sigorta yaptırılmayan araçların devir işlemi noter tarafından onaylanmayacak. Önceden, araç satışının ardından alıcıya sigorta için 15 günlük bir süre tanınıyordu. Ancak, Anayasa Mahkemesi, bu süreyi düzenleyen kararı iptal etti.

Devir işlemi yapılamayacak

Söz konusu düzenlemeye göre; tescil edilmiş araçların her türlü alım-satım ve devir işlemleri, sadece zorunlu mali sorumluluk sigortası yapılmış araçlar için geçerli olacak. Aracın yeni sahibi, sigorta yaptırmadığı takdirde, devir işlemi gerçekleşmeyecek. Ayrıca noter tarafından yapılmayan herhangi bir satış ve devir işlemi geçersiz sayılacak. Bu uygulama, trafikten men edilmiş veya çekilmiş araçlar için geçerli olmayacak. Sektör yetkilileri, alınan bu kararın, trafikte sigortasız araç kullanımını önemli ölçüde azaltacağını belirtiyor.

Sigortasız araç kullanımı sorunlara neden oluyordu

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı, araç satışı sonrasındaki 15 günlük sigorta süresiyle ilgili önemli bir değişikliğe yol açtı. Önceden, araç alıcıları satıştan sonra 15 gün içinde trafik sigortası yaptırabiliyordu. Ancak bu süre, yaşanan kazalar ve sigortasız araç kullanımına dair sorunlara neden oluyordu. Mahkeme, eski araç sahibinin, aracı devrettikten sonra sigorta şirketine durumu bildirme yükümlülüğünün iptal edilmesine karar verdi. Mahkeme kararında, eski sahibin araç üzerindeki hukuki ve fiili hakimiyetinin sona erdiği, dolayısıyla yeni sahibin üçüncü kişilere zarar vermesi durumunda eski sahibin sorumlu tutulmasının “ağır bir müdahale” olduğuna dikkat çekildi. Bu madde, 5 Mart 2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanmış ve iptal hükmünün 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştı.

Uygulama ile sigortasız araç kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Çakmak: “Sisteme işlenmeden satış işlemi gerçekleştirilemeyecek”

Bartın'da uzun yıllardır sigorta acentesi MehmetCem Sigorta sahibi Mehmet Çakmak, 5 Aralık 2024 tarihi itibariyle başlayan ikinci el araç alımında zorunlu trafik sigortası için 15 günlük sürenin kaldırılmasına yönelik açıklamada bulundu. İkinci el araç alımlarında artık araç alıcılarının satış işleminden önce, kendi adlarına geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmış olmalarının zorunlu hale geldiğini duyuran Çakmak, açıklamasında şu bilgileri verdi:

“5 Aralık 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kararı ile, Karayolları Trafik Kanunu'nun yürütücüsü olan İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ‘Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik'te bir değişiklik yapılmıştır. 4 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan bu değişiklik ile, araç alıcılarının satış işleminden önce, kendi adlarına geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmış olmaları zorunlu hale getirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi'nin kararına dayanan bu düzenleme ile, 2. el araç alıcılarının satış işleminden önce, geçerli bir trafik sigortası yaptırmaları gerektiği belirtilmiştir. Sigorta poliçesi sisteme işlenmeden noterler tarafından satış işlemi gerçekleştirilemeyecektir. Bu düzenleme, sigorta sektörüne önemli katkılar sağlanacağı öngörülmektedir.

“Eski araç sahibinin hakları korunacak”

Yeni düzenleme ile eski araç sahiplerinin, aracın satışından sonra 15 gün geçerli olan trafik sigortasından kaynaklanan ilave prim maliyetleri ortadan kaldırılacaktır. Ayrıca, yeni alıcıların sigortasız trafikte olma olasılığı ortadan kaldırılacak ve eski araç sahibinin hakları korunacaktır.

“Sigorta sektörüne çok sayıda olumlu katkı sağlayacak”

5 Aralık'ta yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesinden hareketle, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı tarafından 'Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik'te değişiklik yapılmıştır. 4 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan bu değişiklikle, araç satışından önce alıcı adına geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortasının olup olmadığı kontrol edilecektir.

Araçların satış, devir ve tescil hizmetlerinin yürütülmesine dair yönetmelikte yapılan bu düzenleme ile, araç devri yapılacak kişilerin adına, satış ve devir tarihi itibarıyla geçerli bir trafik sigortası bulunduğunun tespiti zorunlu hale getirilmiştir. Sigorta poliçesinin geçerli olup olmadığı noterler tarafından kontrol edildikten sonra satış işlemi gerçekleştirilebilecektir.

Bu düzenleme, sigorta sektörüne çok sayıda olumlu katkı sağlayacaktır. Eski poliçelerdeki 15 günlük ek koruma süresi kalkacak, yeni araç sahibinin sigortasız olarak trafiğe çıkması engellenecek ve böylece sigortasız araç kullanımı azalacaktır. Sigorta sektörüne olan güvenin artması beklenmektedir.

Ayrıca, acenteler açısından da herhangi bir ilave işlem yükümlülüğü olmayacaktır. Acenteler, aracın satışından sonra yalnızca eski poliçeyi iptal etmekle yükümlü olacaklardır. Bu da iş yüklerinin hafiflemesini sağlayacaktır.

Poliçelerini iptal ettirebilecek ve primlerini geri alabilecekler

Vatandaşlar, poliçe düzenlendikten sonra araç ruhsatlarını alabilecektir. Ancak, satış veya devir işlemi tamamlanmadığı takdirde, satış veya devir yoluyla aracı alacak kişi adına düzenlenen trafik sigortası poliçesi, alıcının talebi üzerine iptal edilecektir. İptal edilen poliçedeki tahsil edilen primler ise herhangi bir kesinti yapılmaksızın alıcıya iade edilecektir. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, bu süreçle ilgili olarak gerekli genelge değişikliğini yapmıştır. Satış veya devir işleminden vazgeçen vatandaşlar, poliçelerini iptal ettirebilecek ve primlerini geri alabilecektir.”

Bu düzenleme, vatandaşların güvenli bir şekilde trafiğe çıkmalarını sağlayacak. Daha önce yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilecek, sigortasız araç kullanımı engellenecek.