BASINDAN GÜZELCEHİSAR VE FİLYOS ÇIKARMASI 

Nurdan Eroğlu

Bartın Valisi Nusret Dirim, Güzelcehisar'ı hem Türkiye hem de dünya turizmine açacak olan lav sütunları projesini basın mensuplarına tanıttı. Aynı zamanda 24 Temmuz Gazeteciler ve Basın Bayramı dolayısıyla gerçekleştirilen tekne turunda Dirim, denizden hem projeyi anlattı hem de Güzelcehisar'a yapılacak diğer çalışmalarla ilgili bilgi verdi. “Proje kapsamında yapılacak olan yürüyüş yolları, oturma alanları ve seyir terasıyla bu doğal güzellikleri dünyaya açmak istiyoruz” diyen Dirim, gazetecilere Filyos Vadi Projesi çerçevesinde yapılan Filyos Limanı çalışmalarını da yerinde gösterdi. Bartın'ın Filyos Projesinin ikamet yeri olacağını ifade eden Dirim bir kez daha Bartın Limanının genişletilerek Filyos Limanına entegre edilmesi gerektiğini vurguladı.

Bartın Valisi Nusret Dirim, hem 24 Temmuz Gazeteciler ve Basın Bayramı hem de Güzelcehisar Lav Sütunları Projesini yerinde tanımak amacıyla Bartın'daki yerel ve ulusak basın mensuplarına tekne turu düzenledi. Bartın Irmağı'ndan başlayıp İnkumu, Güzelcehisar, Mugada, Büyükkızılkum ve Filyos'ta sona eren tekne turunda İl Özel İdaresi Genel Sekreteri İbrahim Kayış, İl Kültür ve Turizm Müdürü Fuat Dursun, Bartın Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Bülent Cengiz, İl Özel İdaresi Proje Sorumlusu ve projenin kontrolörü Yüksek İnşaat Mühendisi Emir Ali Dadaylı da yer aldı. Tekne turunda Nusret Dirim hem güzergah boyunca bulunan ve birbirinden doğal güzelliğe sahip olan koyları ve lav sütunlarını basın mensuplarına gösterdi hem de Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, İl Özel İdaresi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Bartın Üniversitesi'nin ortaklaşa hazırladığı projeyi yerinde tanıttı. Proje hayata geçtiğinde Güzelcehisar'ın sadece Turkiye'ye değil aynı zamanda dünyaya tanıtılacağını ifade eden Dirim, Güzelcehisar'ı turizme kazandırmak için yapılacak diğer çalışmalar hakkında da bilgi verdi. Basın mensuplarına Filyos Vadi Projesi çerçevesinde yapılan Filyos Limanı çalışmalarını da yerinde gösteren Nusret Dirim, bir kez daha Bartın Limanının genişletilerek Filyos Limanına entegre edilmesi gerektiğini vurguladı.

SADECE ÜLKE DEĞİL DÜNYA TURİZMİNE DE KAZANDIRILACAK

Güzelcehisarı'ın hem doğası hem de iklimiyle ayrı bir güzelliği olduğunu vurgulayan Nusret Dirim, Güzelcehisar Lav Sütunları ve Sahilinin Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Peyzaj Uygulama Projesi ve yapılacak diğer çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:

“Burada çok özel bir doğa oluşumu var. Buraya Cenab-ı Allah bu güzelliği vermiş. Burada lav sütunları ve lav sütunlarının oluşturduğu mağaralar var. Bunun Türkiye ve dünya turizmine kazandırılması için Bartın Üniversitesi, Bartın İl Özel İdaresi ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı(BAKKA) ile birlikte bir çalışma yapıyoruz. Bu çalışmayı projelendirdik ve ihale aşamasına geldi, ihale için gününü de aldık. İnşallah kısa süre içerisinde de ihalesini gerçekleştireceğiz. Projedeki ana tema buradaki lav sütunlarıyla ilgili bir farkındalık oluşturmaktır. Vatandaşlarımız ve ilimize gelen turistler buranın plajından faydalanıyorlar ama buradaki doğal güzelliklerin farkına varamıyorlar. Biz bu proje kapsamında yapılacak olan yürüyüş yolları, oturma alanları ve seyir terasıyla bu doğal güzelliklere onları sürüklemek istiyoruz.

DİRİM: “GÜZELCEHİSAR'IN YAĞMALANMASINA İZİN VERMEYECEĞİZ”

Projenin başarılı olacağını değerlendiriyoruz ama tabi bölgedeki sert kış koşullarının projeyi nasıl etkileyeceğini de zaman içerisinde gözlemleyeceğiz. Lav sütunları ile ilgili farkındalığı güçlendirmek adına yılda bir kez de lav sütunlarıyla ilgili bir festival organize etmeyi düşünüyoruz. Ama her şeyden önce bu güzellikleri korumamız gerekiyor. Bugünkü maddi imkanlarımız, teknik donanımlarımız bunu tam olarak dünya turizmine entegre edecek imkanları bize sağlamıyor. Birkaç kuruluşun imkanlarını birleştirerek bir şeyler yapmayı çalışıyoruz ancak biz buraları yağmalatmamak için öncelikle Güzelcehisar'ın imarı tamamlandı. Güzelcehisar, İnkumu'nda olduğu gibi hiçbir şekilde gelişigüzel bir imar gelişiminin olup, yağmalanmasına izin vermeyeceğiz.

“YÖRE HALKININ DA PROJEYİ DESTEKLEMESİ SON DERECE ÖNEMLİ”

Burayı sağlıklı bir şekilde gelecek kuşaklara bırakırsak, doğru adımlar atarak buradaki gelişmeleri yönetebilirsek gelecekte buralar çok önemli turizm merkezleri olacaktır. Yolunu genişleteceğiz Ayrıca buranın yolunu da genişletmek istiyoruz. Buraya tur otobüslerinin kolaylıkla girip çıkabileceği şekilde yol açacağız. Şuan yaz sezonu dolayısıyla turizmcileri de rahatsız etmek istemiyoruz ama kış döneminde inşallah buranın yolunu genişletmiş olacağız. Bölge halkının projeyi desteklemesi de önemli Burası aslında Güzelcehisar Köyü'nün bir mahallesi. Buradaki yerel sakinlerinin de projeyi desteklemesi son derece önemli.

“GÜVENSİZ OLAN HİÇBİR ŞEYİ İNSANLARIMIZIN HİZMETİNE SUNAMAYIZ”

Bu nedenle onlarla da zaman zaman bir araya geliyoruz ve bu projeyi anlatıyoruz. Tabi onların projenin uygulamasını zaman içerisinde görmeleri önemli. Şu anda tam olarak ne olacağı konusunda bir fikir sahibi olamadıklarını değerlendiriyoruz ve biraz kuşku ile karşıladıkları noktalar olduğunu biliyoruz. Burada özellikle kış sezonunda çok sert dalgalar olacağı için burada kayalıklara yapılacak olan platformların dayanmayacağını düşünüyorlar. Onların yine kısa süre içerisinde harap olacağını, kış döneminde dalgaların içerisinde buraların güvenli bir şekilde kullanılamayacağı şeklinde düşünceleri var. Bunların tabi teknik çalışmalarını arkadaşlarımız yaptılar. Burada güvensiz olan hiçbir şeyi biz insanlarımızın hizmetine sunamayız.

“BURANIN A KENDİNE ÖZEL BİR İKLİMİ DE VAR”

Teknik olarak bütün güvenlik çözümleri sağlandıktan sonra buranın insanların kullanımına turizmin kullanımına açılması söz konusu olacak. Eğer öyle bir güvenlik zafiyeti görürsek bunu biz ihtiyaç olduğunda da kapatabileceğimiz bir imkân olacak. Belki bazı günlerde hava şartları sebebiyle kayalıklara ziyaretçilerin çıkmasına izin vermeyebiliriz. Önce Bartın halkı burayı tanımalı. Buranın ayrıca kendine özel bir iklimi de var, burası çok farklı bir yer. Bartın'ın ikliminden farklı bir iklim var ve burada turunçgiller yetişiyor. Bu da buranın kendine özel bir iklimi de olduğunu gösteriyor. Buradaki tanıtım bu güzellikleri öncelikle Bartın halkının burayı tanıyıp burayı benimsemesiyle ve anlatmasıyla başlayacaktır. Daha sonra tabi ki festivaller, en azından yılda bir defa toplu bir tanıtım faaliyeti olacaktır.

“ÖNCÜLÜK YAPIP LAV SÜTUNLAR FESTİVALİ DÜZENLEYECEĞİZ”

Ancak zaman içerisinde ben Bartın'dan bu yana en azından günde birkaç tane teknenin buraya gelebileceği ilgiyi oluşturabileceğimizi düşünüyorum. Buraya yarım saatte gelinebiliyor. Sabah Bartın Irmağından başlandığında öğlene kadar rahatlıkla buraya gelinip dönülebilir. Biz Bartın Valiliği festival düzenlenmesi noktasında öncülük yaparak bunu başlatacağız. Zaman içerisinde bunu sahiplenen turizm dernekleri olabilir. Onlarla işbirliğimiz mutlaka olacaktır. Buraya Bartın dışından ilgi duyan turizm organizasyonları var. Onların katılımları da olacaktır. Tabi burası bir köy, bir mahalle olduğu için ağırlıklı olarak İl Özel İdaremiz ile birlikte Kültür ve Turizm Müdürlüğü'müz bunun lokomotifi olacaktır ve bir müddet bu şekilde devam edecektir. Ama zaman içerisinde tabi ki buna destek veren birçok turizm organizasyonu ortaya çıkacaktır diye düşünüyorum.

ARKEOLOJİK KAZI DA YAPILACAK

Güzelcehisar'ın kalesi var. Şu anda burçları gözüküyor. Bu da aslında Amasra Kalesi kadar önemli ve tarihi bir kale. Bir turistik destinasyon noktası olarak bu bölgeyi zenginleştiren bir yer ve burası aynı zamanda arkeolojik sit alanı. Burayla ilgili üniversitemiz şuanda bir çalışma yapıyor. Bartın Üniversitesi Arkeoloji Bölümü şu anda ekipleriyle birlikte Bakanlık'tan gerekli izinleri alıp burada kazı çalışması yürütecekler. Öncelikle bunun rölevesi çıkarılacak. Orijinal şekli nasıl? Onlara ulaşıldıktan sonra bütçe imkanları oluşturulup restorasyonu yapıldıktan sonra buranın da turizme kazandırılması gerekiyor. Ayrıca köyün içerisinde de birçok tarihi değer de var. Onlarla ilgili de çalışmalar yapılması gerekiyor. Tarihi mezarlıklar var, Müslüman mezarlıkları, gayrimüslim mezarlıkları var. Bu nedenle burası çok önemli bir bölge.”

CENGİZ: “PROJE BAŞLANGIÇ PROJESİ”

Bartın Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Bülent Cengiz'de projeyle ilgili basın mensuplarına teknik bilgiler verdi. Projenin başlangıç projesi olduğunu kaydeden Cengiz şu açıklamalarda bulundu:

“Başlangıç projesi olarak bu projeyi esas aldık. Şuanda alan bakir bir alan yani standart bir kullanım söz konusu değil. Projenin daha planlı bir şekilde ilerleyebilmesi için alanda gerekli alt yapı çalışmalarının öncelikle yapılması gerekiyor. BAKKA da projeye destek veriyor. Güzelcehisar gerçekten adı gibi güzel bir yer. Gerçekten içinde birçok güzelliği barındıran bir yer. Doğal güzellikleri ve iklimsel avantajıyla önemli bir çekim merkezi olduğu gibi Güzelcehisar Kalesi gibi arkeolojik sit alanlarına da sahip. Ama en önemli özelliği dünyada eşi benzeri olmayan lav sütunlarına sahip olması.

TÜRKİYE'DE EŞİ BENZERİ YOK

Lav kayaları ve lav sütunlarıyla Güzelcehisar, Bartın'ı hem ulusal hem de uluslararası alanda tanıtacak bir özelliğe sahip. Biz de bu özelliğinden yola çıkarak bu projeyi hazırladık ve projede bunu vurguladık. Bugün dünya UNESCO listesinde yer alan Kuzey İrlanda'daki lav kayalıklarına benzer bir oluşum Güzelcehisar'da da var. İrlanda'daki alan yılda 2-3 milyon turist çekiyor ve bilimsel amaçlı turlarda düzenleniyor. Biz tüm bu örneklerden yola çıkarak neden Güzelcehisar'da böyle bir yer olmasın diye düşündük.

SADECE DENİZDEN GÖRMEK MÜMKÜN

BAKKA'ya sunduğumuz projede bir alt yapı projesi olduğu için projede alandaki en temel ihtiyaçları göz önünde bulundurduk. Lav kayalıklarının görünebilirliği, tanıtımı ve ilimiz ile ülkemize ekonomik girdisini ön planda bulundurduk. Bütün bunlardan yola çıkarak bu projesi hazırladık. Güzelcehisar sahili lav kayalıklarının devamlılığını sağlayan bir alan. Mugada sahiline deniz içerisinde uzanan lav kayalıkları var. Bunları karadan görmek çok mümkün değil. Çünkü asıl oluşumlar deniz içerisinde. İrlanda'da benzer şekilde deniz içerisinde bulunuyor.

850 METRE UZUNLUĞUNDA İSKELE YAPILACAK

Bu lav kayalıklarının en güzel tanıtım şeklinin ise kuzeyden güneye Güzelcehisar sahilini de içerisine alarak toplam 850 metre uzunluğunda bir iskeleyle birbirine bağlamak olduğuna karar verdik. Bu iskele sayesinde fotoğraf çekilebilmesi de dahil olmak üzere erişilebilirliği sağlamış olacağız. Plajı kuzeyden güneye birbirine bağlayarak 3 metre genişliğinde ve toplam 850 metre uzunluğunda imar planına uygun bir şekilde bir yürüyüş parkuru düzenledik. Ayrıca alanın kuzey noktasında bir 290 metrekarelik seyirterası oluşturulacak. Alanın orta noktasında ise festival alanı oluşturulacak. Çünkü turizm sektöründe festivaller tanıtım açısından önemli bir unsur oluşturuyor. Bartın Valiliği de lav festivalleri düzenlemeyi planlıyor.

BAKKA YÖRE HALKINA TURİZM EĞİTİM VERECEK

Tabi bu iskele yürüyüş parkurlarının ileriki aşamalarda daha da uzatılabilmesi söz konusu. Bunun için bu iskeleler eklenebilir nitelikte olacak. Aynı zamanda proje çerçevesinde yöre halkının bilinçlenmesi açısından BAKKA tarafından turizm eğitim faaliyeti gerçekleştirilecek. Konunun bilimsel platformda tartışılabilmesi amacıyla da bir çalıştay gerçekleştirilecek. Ayrıca Kuzey İrlanda'ya bir teknik gezi de gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Tüm bu çalışmaları gerçekleştirdiğimiz takdirde burası hem ulusal hem de uluslararası alanda önemli bir çekim merkezi olacak. Buradaki kontrolsüz turizm faaliyetleri çok daha kontrollü bir şekilde gerçekleşecek ve halkın yaşam standardı yükselecek.”

BARTIN FİLYOS'A 2 KİLOMETRELİK YOLLA BAĞLANACAK

Güzelcehisar'da denizden gerçekleştirilen incelemenin ardından Nusret Dirim basın mensuplarına Filyos Vadi Projesi çerçevesinde yapılan Filyos Limanı çalışmalarını da yerinde gösterdi. Filyos Vadi Projesi'yle ilgili önemli açıklamalarda bulunan Dirim, proje hayata geçtiğinde Bartın'ın projenin ikamet yeri olacağını söyledi. Bir kez daha Bartın Limanı'nın genişletilmesine de değinen Dirim, şunları söyledi:

“Filyos Limanı aslında Bartın ile çok entegre bir bölgede. Bartın ile Filyos arasında 2 kilometrelik bir mesafe var. Bu 2 kilometre bağlandığında Filyos Bartın'la hemen entegre olabilecek bir yakınlıkta. Bununla ilgili zemin etütlerini arkadaşlarımız yaptılar, entegreyiz aslında. Filyos'ta ki gelişmeler Zonguldak'tan daha çok Bartın'ı etkileyecek diye düşünüyoruz. Çünkü Saltukova ve Çaycuma bölgesi Bartın ile iç içe bölge. Ekonomik olarak ta kültürel olarak ta her anlamada ortak birçok özellikleri var. Ekonomik olarak birbiriyle sürekli temas halinde olan bir bölge. Filyos'ta ki bu gelişmeler, büyüme ve zenginleşme Bartın bölgesinde çok olumlu yansımalara yol açacak diye düşünüyorum. Özellikle yerleşim anlamında Filyos'a yapılacak yatırımlar sonucu oluşacak istihdamın ikamet edeceği bölge Bartın istikametine bir büyümeye yol açacaktır.

BARTIN LİMANIN FİLYOS LİMANINI DESTEKLEMESİ LAZIM

Ayrıca Filyos'un oluşturacağı çok ciddi bir ticari büyüklük olacak. Türkiye'nin en önemli 3. büyük kapasiteli limanı buraya inşa edilecek. Karadeniz'deki ticaretin çok önemli bir limanı olacağı için Bartın Limanını da bu gelişme etkileyecek Bartın Limanı da Filyos Limanını destekleyici bir liman haline gelecek. Burada bir sorun bir sıkıntı olduğunda ilk kullanılacak liman Bartın Limanı olacaktır. Bu sebeple Bartın limanının da bu limana entegre olarak büyütülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Şu an tabi Ulaştırma Bakanlığı yatırım ağırlığını Filyos Limanına veriyor. Zaman içerisinde ihtiyaçlar Bartın limanını da güçlendirmeyi zorunlu kılacaktır. Bartın limanı zaten Karadeniz çevre yoluna bağlı olacağı için bu limanla entegreli olarak çalışacak ve Bartın'da bu gelişmeleri bölgesinde olumlu bir şekilde hissedecektir. Bartın ekonomisine de ciddi bir katkı sağlayacaktır.”

“BU NİHAİ BİR KARAR DEĞİL BAKANLIĞIN ŞU AN Kİ DEĞERLENDİRMESİDİR”

İlgili bakanlığın Bartın limanının genişletilmesine yönelik teklife olumsuz yanıt vermesi konusunda da görüşleri sorulan Vali Dirim, “ Bu nihai bir karar değil bakanlığın şu an ki değerlendirmesidir. Zaman içerisinde ki ekonomik gelişmeler bence Bartın limanını da büyütmeyi zorunlu kılacaktır. Burada bir sıkıntı olduğunda akla ilk gelecek, en yakın liman olarak Bartın limanıdır. Tarihsel olarak ta bu bölgede limanlar ve kaleler var, tarihi şehirler var. Bunlar birbirleri ile bağlantılı olarak tarihselde yaşamışlardır. Amasra, Güzelcehisar, Tekkeönü, Filyos tarihsel olarak önemli merkezler yine önemli olacaklardır. Bartın'ı ne kadar köreltmeye çalışsak ta körelmeyecektir. Bartın Limanı belki şu anda içindeki NATO tesisi sebebiyle gelişemiyor. Denizaltı trafiği sebebiyle özel bir yeri var bu limanın. Bartın limanının işletmesinin belediye olması da yatırım yapılmasına bir engel olmaz. Bartın limanının kapasitesi 4-5 kat arttırılmak istenirse oturulur belediye ile konuşulur. Bakanlar Kurulu Kararı alınabilir. Belediyenin engel olacağını asla düşünmüyorum” dedi.

Nusret Dirim tekne turu sonunda basın mensuplarıyla hatıra fotoğrafı da çektirdi.

LAV SÜTUNLARI NASIL OLUŞTU?

Peki Güzelcehisar'daki 80 milyon yıllık lav sütunlarının özelliği ne? Nasıl oluştu?

Tarih ve doğanın iç içe olduğu Güzelcehisar, Bartın'a 17 kilometre uzaklıkta. Güzelcehisar'ı 80 milyon yıllık lav sütunları daha da anlamlı hale getirmiş. Lav sütunları şu şekilde gelişmekte. Bugün bilinen Karadeniz dağ kuşağı, günümüzden 80 milyon yıl önce volkanların yer aldığı bir yay şeklinde idi. Bölge derin bir vaziyette Tetis Okyanusu ile kaplıydı. Anılan okyanus tabanının kuzey yönünde dalıp batması, her iki tabanın yerin derinliklerinde eriyip yüzeye çıkması sonucunda, Bulgaristan sınırında başlayıp Gürcistan'a kadar varan bir alanda, volkanlar serisine sebep olmuştur. Volkanlardan akan lavlar soğuyup kristalleşerek kaya haline dönüşürken, soğuma ve katılaşmanın doğal sonucu olarak büzülmüştür. İşte bu büzülme kayada gerilim yaratmaktadır. Bunun doğal sonucu olarak çatlaklar meydana gelmiş ve bu çatlaklar giderek büyümüştür. Altıgen, beşgen ya da dörtgen biçimli bir yapıya dönüşen bu düzgün geometrik yapıya Lav Sütunu adı verilmektedir.

DÜNYANIN ENDER GELİŞMİŞ DOĞAL OLUŞUMLARI

Güzelcehisar lav sütunlarının çapları 50-100 santim olup, boyları 30 metrenin üzerindedir. Kuzey İrlanda, İskoçya ve Kalifornia'da bulunan lav sütunları koruma altına alınarak doğal miras kabul edilmişlerdir. Türkiye'de Jeolojik Miras Envanteri Önerileri içeresinde bulunan Güzelcehisar lav anıtları, dünyanın ender gelişmiş doğal oluşumlarındandır. Kalifornia'daki Devil's Postpile doğal anıtı her yıl dünyanın dört bir yanından gelen yüz binlerce turist tarafından ziyaret edilmektedir.