Aile Hekimliği Yönetmeliğinde değişiklik

Türk Sağlık-Sen Başkanı Coşkun, maddeler halinde anlattı

Nilay Meryem ÇÖMLEK

“Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 30 Ekim 2024 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Türk Sağlık-Sen Bartın Şube Başkanı Besim Coşkun, bu yeni düzenleme hakkında bilgi verdi.

Coşkun, Aile Hekimliği Yönetmeliği'nde neler değiştiğini maddeler halinde sıralayarak şunları kaydetti:

• Mezkûr düzenleme ile 30.10.2024 tarihli ve 32707 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 01.11.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.

• Yönetmeliğin ‘Tanımlar' başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının d bendinde aylık başarı oranını tanımlayan cümleye gebe kelimesinden sonra gelmek üzere ‘lohusa' ifadesi, koruyucu kelimesinden sonra gelmek üzere ‘ve önleyici' ibareleri getirilmiştir. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra gebeler gibi lohusalarında takibi aile hekimlikleri tarafından yapılacaktır.

• Sözleşme süresi sonunda görevine devam etmek isteyen aile hekimi ve aile sağlığı çalışanın sözleşmeleri sözleşme bitiminde bir kritere bağlı olmaksızın yenilenirken artık belli kriterlere bağlanmıştır. Gebe, lohusa, bebek ve çocuk izlemleri, bağışıklama, kronik hastalık tarama ve izlemleri, kanser taramaları gibi koruyucu ve önleyici sağlık hizmetleri kapsamında Bakanlıkça belirlenecek ve her sözleşme dönemi öncesinde ilan edilecek göstergelerden aile hekimliği biriminin aldığı toplam puanın yine Bakanlıkça belirlenecek ve her sözleşme dönemi öncesinde ilan edilecek gösterge hedef puanına eşit olması ya da hedef puanı geçmesi halinde yenilenecektir. Bunun yanı sıra göstergeler ve/veya hedef puanlar, bölgesel olarak belirlenebilecektir. Bu değerlendirme bir sözleşme döneminde altı ay ve üzeri çalışan sözleşmeli aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı için uygulanacaktır.

• Yönetmeliğin ‘Sözleşmenin kendiliğinden sona ermesi' başlıklı 8. Maddesinin 1. Fıkrasına yeni bir g bendi eklenerek 657 sayılı Kanunun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen süre ve usul çerçevesinde göreve gelinmemesi” ibaresi eklenmiştir. Buna göre 94'üncü maddede belirtildiği şekilde mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılacak ve bu gerekçeyle aile hekimi veya aile sağlığı çalışanının sözleşmesi kendiliğinden sona erecektir.

Kayıtlı kişi sayısı 3 bin 500'e düşürüldü

• Yönetmeliğin ‘Disiplin işlemleri ve görevden uzaklaştırma' başlıklı 10. maddesinde yapılan değişiklikle dördüncü fıkrasına ‘çıkarma cezası' kelimesinden sonra gelmek üzere ‘veya bir sözleşme döneminde toplam altı ay ve üzerinde destek ödemesi kesintisini gerektirir disiplin cezası halinde' ibaresi eklenmiştir. Buna göre altı ay üzerinde destek ödeme kesintisine sebebiyet verecek şekilde disiplin cezası alanların sözleşmesi feshedilecektir. Bu düzenleme ile yönetmelik kanuna uygun hale getirilmiştir.

• Kayıtlı kişi sayısı 4 binden 3 bin 500'e düşürülmüştür.

• Yönetmeliğin ‘Aile hekimi ödeme esasları' başlıklı18. maddesinin 2. fıkrasının a bendinin 1. alt bendinde gebeler için belirlenen 3 katsayısına lohusa takibi de eklenmiştir. 0-28 gün nüfus katsayısı için 5 katsayısı, 29-365 gün nüfus grubuna 2 katsayısı 13-59 ay nüfus grubu için 1,6 katsayısı belirlenmiştir. Diğer kişiler için belirlenen 0,79 olan katsayı grubunda olan kişilerin son 6 ayda birime müracaat etmemesi durumunda ise bu katsayı yarı oranında uygulanacaktır. Ayrıca aylık asgari 96 saatten az olmaması kaydıyla 5 nöbet tutulmadığı takdirde, tutulmayan her 8 saatlik nöbet için 1,65 katsayısı yüzde 8 olarak uygulanacağı ibaresi eklenmiştir.

• Günlük muayene sayıları üzerinden belirlenen teşvik ödemelerini düzenleyen 18. maddenin 2. fıkrasının 12. alt bendi tamamen değiştirilerek aile hekimlerine yapılacak teşvik ödemesine dair kriter ve hesaplama formülleri değiştirilmiştir.

• Yönetmeliğin 18. maddesinin 2. fıkrasının b bendinde düzenlenen ‘Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeyi Ücreti' hesaplamasında çarpan olarak kullanılan yüzde 14'ü ibaresi, taban ücretin yüzde 17,4'ü olarak değiştirilmiştir.

Toplam brüt tutarın içine ilave ödeme de dâhil edildi

• Yönetmeliğin 18. maddesinin 2. fıkrasının Aile Sağlığı Merkezi Giderlerini düzenleyen c bendinin 1. alt bendinin devamına eklenen cümleyle aile hekimlerine yapılan cari gider ödemelerinden bakım, onarım, kiralama, iç mekân tadilatı, tefrişat ve malzeme temini de dâhil olmak üzere yine aile sağlığı merkezinin giderlerinde kullanılmak üzere yüzde 12'sine kadar kesinti uygulanabileceği, bu kesintinin Bakanlıkça çıkarılan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenen yönetici hekim için yüzde 2 oranında daha az uygulanacağı, bu konuda usul ve esasları belirlemeye Bakanlığın yetkili olacağı düzenlemesi yapılmıştır.

• Yönetmeliğin ‘Aile hekimi ödemelerine ilişkin diğer esaslar' başlıklı 19. maddesinin 5. fıkrasında yapılan değişiklikle sözleşmeli aile hekimleri haricinde geçici aile hekimi olarak görevlendirilenlere ilgili madde uyarınca yapılacak ödemenin gezici sağlık hizmetleri hariç brüt tutarının, kadrosunun bulunduğu görev yeri ve unvanı göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılacak ödemeler toplamının taban ödeme ve teşvik ek ödeme dâhil brüt tutarından az olamayacağı düzenlenmiştir. Yine aynı fıkrada geçici aile hekimlerine ödenmek üzere döner sermaye emanet hesabına aktarılan tutarlardan varsa sabit ödemenin mahsup edileceğine ilişkin cümle değiştirilerek sabit ödeme ifadesi kaldırılmış, teşvik ek ödemesinin mahsup edileceği şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca geçici aile hekimine ödenecek toplam brüt tutarın, çalıştığı aile hekimliği biriminde sözleşmeli olarak hizmet sunması halinde hesaplanacak olan sözleşmeye esas brüt ücretten fazla olamayacağına ilişkin cümlede toplam brüt tutarın içine ilave ödeme de dâhil edilmiştir.

• Yönetmeliğin ‘Aile hekiminden yapılacak kesintiler' başlıklı 20. maddesinde performans hesaplamasına aşılama, gebe, bebek ve çocuk takiplerinin yanı sıra ‘lohusa' takibi ifadesi de eklenmiştir.

Katsayılarda değişikliğe gidildi

• Yönetmeliğin ‘Aile sağlığı çalışanı ödeme esasları' başlıklı 21. maddesinin 2. fıkrasının a bendinin kayıtlı kişiler için ödenecek ücret başlıklı 1. alt bendinde katsayı grupları ve katsayılarda değişikliğe gidilmiştir. Gebeler için belirlenen 3 katsayısına lohusa takibi de eklenmiştir. 0-28 gün nüfus katsayısı için 5 katsayısı, 29-365 gün nüfus grubuna 2 katsayısı, 13-59 ay nüfus grubu için 1,75 katsayısı belirlenmiştir. Diğer kişiler için belirlenen 0,80 olan katsayı grubunda olan kişilerin son 6 ayda birime müracaat etmemesi durumunda ise bu katsayı yarı oranında uygulanacaktır.

• Ayrıca aylık asgari 5 nöbet (ve/veya 96 saat) tutulmadığı takdirde, tutulmayan her 8 saatlik nöbet için 1,65 katsayısı yüzde 8 azaltılarak uygulanacaktır. Buna göre kayıtlı kişi sayısı 4 binden 3 bin 500'e düşürülmüştür. Günlük muayene sayıları üzerinden belirlenen teşvik ödemelerini düzenleyen maddede aile sağlığı çalışanlarına yapılacak teşvik ödemesine dair kriter ve hesaplama formülleri değiştirilmiştir.

• Yönetmeliğin ‘Aile sağlığı çalışanı ödemelerine ilişkin diğer esaslar' başlıklı 22. Maddesi uyarınca geçici aile sağlığı çalışanına yapılan yüzde 25'lik brüt ödeme miktarı yüzde 50'ye çıkarılarak görevlendirme ile geçici aile sağlığı çalışanı olarak görev yapanların ücretinde artış sağlanmıştır. Yine geçici aile sağlığı çalışanına ödenecek brüt tutara taban ve teşvik ek ödemeleri dâhil edilerek ücret tavanında artışa gidilmiştir.

• Yönetmeliğin ‘Genel hayata etkili afet durumlarında yapılacak uygulamalar' başlıklı 25/A maddesinin 1. fıkrasının c bendinde yer alan ‘Aile hekimine kayıtlı kişi sayısının bin kişinin altına düşmesi nedeniyle sözleşmenin feshi hükümleri bir yıl süreyle uygulanmaz' ibaresi sözleşme feshi maddeleri değiştiğinden ve artık bin nüfustan sözleşme feshi olmadığından çıkarılmıştır.

Bakanlık adına imzalamaya artık Vali yetkili!

• Yönetmeliğin ‘Covid 19 salgını nedeniyle yapılacak ilave ödemeler' başlıklı Geçici 1. Maddesi maddenin yürürlük süresi dolması nedeniyle çıkarılmıştır.

• Yönetmeliğin ‘Aile Hekimi Sözleşme Örneği' ve ‘Aile Sağlığı Çalışanı Sözleşme Örneği' başlıklı EK-1 ve EK-2'sinin birinci maddesindeki ‘İl Sağlık Müdürlüğü' ibaresi ‘Valiliği' şeklinde değiştirilmiştir. Buna göre sözleşmeleri Bakanlık adına imzalamaya artık Vali yetkilidir.

Sonuç olarak; yapılan değişiklikle kayıtlı kişi sayıları düşürülmüş, son 6 ay içinde muayene olmamış nüfusa ilişkin katsayılar azaltılmıştır, disiplin cezaları nedeniyle destek ödeme kesintisi ve hedef puana bağlı sözleşme feshi ve yenilememe durumu getirilerek, teşvik ek ödeme katsayılarında belirlenen hedef ve oranlarda çalışan aleyhine düzenlenmiş, lohusa izlemlerinin negatif performans olarak düzenleme altına alınması, cari gider kesintisi gibi çalışan aleyhine düzenlemeler hayata geçirilmiştir.

Sendikamız tarafından çalışanların mağduriyetine yol açacak düzenlemeler ile ilgili olarak hukuki sürecin hazırlıkları başlatılmış olup, maddelerin iptali için en kısa sürede gereken yapılacaktır. Süreç sendikamız tarafından tüm platformlarda titizlikle takip edilmektedir.”