2025-2029 Yılı Bartın İli Deniz Çöpleri Eylem Planı, yayınlandı

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Deniz Çöpleri İl Eylem Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması Genelgesi (2019/9) kapsamında, ilimizde deniz çöpleri ile mücadele için yapılması planlanan iş ve işlemleri belirlemek üzere hazırlanan 2025-2029 yıllarını kapsayan “Bartın İli Deniz Çöpleri Eylem Planı”, İl Mahalli Çevre Kurulu kararı ile onaylandı.

Bartın’ın “Deniz Çöpleri Eylem Planı”, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü resmi internet sitesinde yayımlanarak kamuoyuna da duyuruldu.

Buna göre; kıyıya veya denize atılmış, bırakılmış ya da çeşitli yollarla ulaşmış ve denizde kalıcılık teşkil eden deniz çöplerinin insanların ve diğer canlıların yaralanmalarına, zarar görmelerine ve ekonomik kayıplara neden olduğu belirtildi.

Ayrıca deniz çöpleriyle etkin bir mücadele yapmak ve doğal kaynakların kullanılmasında ekolojik dengeye zarar vermemek amacıyla, deniz çöpü oluşmaması için katı atıkların kaynağında azaltılmasının, deniz çöplerinin temizlenerek azaltılması ve oluşumunun önlenmesine yönelik çalışmaların ilgili kurum/kuruluşlarla birlikte bölgesel ve ulusal düzeyde eşgüdümle yapılmasının, deniz çöplerinin kaynağında azaltılması için ihtiyaç duyulan sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının ilgili kurum/kuruluşlarla birlikte gerçekleştirilmesinin önemine vurgu yapılırken konuya entegre bir yaklaşım getirilmesi ve yapılan çalışmaların sürekliliğinin sağlanabilmesi için eylem planlarının oluşturulması ve uygulanması gerektiğinin de altı çizildi.

Atıkların oluşumundan bertarafına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetiminin sağlanması, atık oluşumunun azaltılması, atıkların yeniden kullanımı, geri dönüşümü, geri kazanımı gibi yollar ile doğal kaynak kullanımının azaltılması yoluyla atık yönetiminin sağlanması ana hedefiyle Bartın’da bir eylem planı hazırlandı.

Bu bağlamda, hazırlanan Deniz Çöpleri İl Eylem Planında, kapsamakta olduğu deniz alanında kara kökenli, denizcilik, balıkçılık ve turizm faaliyetlerinden kaynaklanan deniz çöplerinin kıyı şeridinde, deniz suyunda ve tabanında temizlenerek azaltılması ve oluşumunun önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verildi.

Bartın’da deniz çöpleri ile mücadele için yapılması planlanan iş ve işlemleri belirlemek üzere hazırlanan bu plan, Mahalli Çevre Kurulu’nca alınan karar ile yürürlüğe girdi.

Deniz Çöpleri Yönetim Komisyonu kuruldu

Bartın Valisi Dr. Nurtaç Arslan, ülkemiz ve ilimiz için denizlerimizin temiz ve sağlıklı olmasını temenni ederek şunları kaydetti:

“Bartın Deniz Çöpleri İl Eylem Planı (DÇİEP), il sınırlarımız içerisinde deniz çöpleri oluşumunun öncelikle kaynağında azaltılmasına yönelik tedbirlerin yan sıra deniz ve kıyı ortamında halihazırda bulunan deniz çöplerinin temizlenmesine ve halkımızın farkındalığının artırılmasına yönelik faaliyetleri ve ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından bu faaliyetlerin ilgili Genelge doğrultusunda yürütülmesini kapsamaktadır. Bu doğrultuda İlimiz Mahalli Çevre Kurulu Deniz Çöpleri İl Eylem Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması konulu, 2019/09 sayılı Genelge hükümlerinin görüşülmesi gündemiyle toplanarak 08.05.2024 tarihli ve 204 nolu Karar ile Deniz Çöpleri Yönetim Komisyonunu kurmuştur.

Karada ve denizde gerçekleşen faaliyetlerden kaynaklanan deniz çöplerinin temizlenmesi ve oluşumunun önlenmesine yönelik faaliyetleri içeren Deniz Çöpleri İl Eylem Planı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü koordinasyonunda Komisyonun katkılarıyla hazırlanmıştır.

Bilinçlendirme ve önleme yöntemlerine ağırlık verildi

Gelişigüzel atılan çöpler dünyanın okyanuslarında son bulmakta ve ekosistemlerin sağlığına zarar vermekte, hayvanları öldürmekte ve insan sağlığını riske atmaktadır. Sorunun çözümü, atığı önlemekte ve karada daha iyi atık yönetiminde yatmaktadır. Bu bilinçle hazırlanan söz konusu Eylem Planında en az temizleme yöntemleri kadar bilinçlendirme dolayısıyla deniz çöplerine neden olabilecek atıkları kaynağında önleme yöntemlerine de ağırlık verilmiştir.

Önleme yöntemleri sonrasında deniz çöpüne karşı uygulanabilecek en yaygın eylem, sahil temizleme etkinlikleridir. Sahil temizlikleri çeşitli gruplar tarafından organize edilmektedir. Bu etkinlikler, deniz çöplerinin toplanması için düzenli olarak ya da vatandaş grupları tarafından organize edilen tek seferlik faaliyetlerdir. Bu doğrultuda komisyon üyesi kurum/kuruluşlarımızın dere/nehir/sahil temizliği gibi hedeflerine de Eylem Planında yer verilmiştir. Bu uygulamaların deniz çöpünün azaltılmasına uzun vadeli etkileri sınırlıdır. Ancak bilinçlendirme potansiyeli oldukça fazladır.

Deniz çevresinin atıklarla kirletilmesinin önlenmesi, sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi ve mevcut deniz çöplerinin temizlenmesine yönelik çalışmaların yapılmasını hedefleyen Deniz Çöpleri İl Eylem Planının Ülkemiz ve İlimiz için temiz ve sağlıklı bir deniz ortamına katkı sunmasını diliyorum.”

Dere kenarlarına atılan çöpler denize taşınıyor

Söz konusu planda bu planın neden yazıldığı ve gerekliliği ile ilgili “Deniz çöpleri, deniz çevresine ciddi zararlar verdiğinden ve ekosistem ile ekonomide kayıplara neden olabildiğinden, deniz çöplerine karşı acil tedbirler alınması ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda deniz çöpleriyle etkin bir şekilde mücadele edilebilmesi için hazırlanan 2019/09 sayılı Genelge denize kıyısı olan illerin valiliklerine gönderilerek Deniz Çöpleri İl Eylem Planı (DÇİEP) hazırlanması istenmiştir.

Ülkemizde deniz çöpleri eylem planının hazırlanması ile ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte denize kıyısı bulunan tüm illerde eşgüdüm halinde deniz çevresinin atıklarla kirletilmesinin önlenmesi, bu konuyla ilgili eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları gerçekleştirilerek konuya dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır.

İlimizde özellikle köylerden dere kenarlarına çöpler atılmaktadır. Bu çöpler dere ve nehirlerle Bartın Irmağına, oradan da Liman mevkiinden denize ulaşmaktadır. Amasra İlçesinde özellikle yaz sezonunda nüfus yoğunluğunun artması ile birlikte vatandaş tarafından atılan çöpler, limana yanaşan gemiler için kullanılan (yük, balıkçılık, gezi vb.) usturmaçanın atığa dönüşüp deniz dibine çökmesi ve mahallelerden geçen dere vasıtasıyla çöpler denize ulaşmaktadır. Kurucaşile İlçesi, Merkeze bağlı Çakraz, Güzelcehisar, Bozköy, Hatipler vb. halkın özellikle yazın yoğun ilgi gösterdiği yerlerde ise gözle görülür ciddi bir kirlilik bulunmamakla birlikte bu gibi yerlerde de genelde plajlardan kaynaklı atıklar ya da derelerle taşınan ağaç dalları gibi malzemeler deniz çöplerine neden olmaktadır” denildi.

Acilen faaliyete alınmalı!

İlimizde toplanan katı atıkların bertarafı için inşa edilen Düzenli Depolama Alanının acilen faaliyete alınması ve Atıksu Arıtma Tesisi bulunmayan Belediyelerin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğine de dikkat çekilirken bir önceki eylem planından çıkarılan dersler ve çözüm önerilerine ilişkin şu değerlendirmede bulunuldu:

“Atıkların çeşitli kaynaklardan kıyılara ve denizlere ulaşarak, deniz çöplerine neden olması günümüzde karşılaşılan çevre problemlerinin başında gelmekte olup deniz ve kıyılarımızın tümünde deniz çöpleri sorunu ile karşılaşılmaktadır. Deniz çöplerinin deniz ekosistemine zarar vermesi sebebiyle kıyı ve atık yönetimine yönelik etkin ve uygulanabilir tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Deniz çöplerinin oluşumunun öncelikle kaynağında önlenmesi, mevcut deniz çöplerinin temizlenmesine yönelik çalışmaların kıyı ve plajlarda, deniz yüzeyinde, deniz dibinde yapılması, ihtiyaç duyulan sosyal ve kültürel altyapının güçlendirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi ve deniz çöpleri ile mücadele konusunda bütünleşik bir yaklaşım getirilerek uygulamalarda birlikteliğin sağlanması ile birlikte tüm bu çalışmaların düzenli ve kesintiye uğramadan yapılması amacıyla 2020-2024 yıllarını kapsayan Bartın İli Deniz Çöpleri Eylem Planı 10.12.2019 tarihli ve 185 karar no’lu MÇK Kararı ile kabul edilmiştir. Planda belirtilen ilgili kurumlar tarafından sorumluluk alanlarında deniz çöplerinin önlenmesi ve farkındalık oluşturmak amacı ile eğitim faaliyetleri düzenlenmiş, sorumluluk alanlarında bulunan sahiller ve kıyı şeridindeki deniz çöplerinin temizlenmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Ancak ilimizde toplanan katı atıkların bertarafı için inşa edilen Düzenli Depolama Alanının ivedilikle faaliyete alınması ve Atıksu Arıtma Tesisi bulunmayan Belediyelerin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir.”

Amasra’da deniz çöpleri etkisi daha fazla

Deniz çöpleri açısından mevcut durum tespitinin de yapılarak alınacak tedbirlerin de belirlendiği plana göre; mevcut durum analizi ise şöyle oldu:

“İlimiz genelinde daha önce yapılmış çalışmalar, coğrafi kapsam, yerleşim durumları, rüzgâr ve akıntı yönü gibi etkenlere bakıldığında; Amasra İlçemizde sürekli yerleşim olmasından ve turizm potansiyelinden dolayı deniz çöpleri etkisinin fazla olduğu düşünülmektedir. Bunun dışında yine kıyıda yerleşim durumu olan Çakraz ile Kurucaşile İlçesi ve yaz sezonu yoğunluğu yaşanan İnkumu, Güzelcehisar, Mugada, Bozköy Plajlarının da etkisinin büyük olduğu değerlendirilmektedir.

Ayrıca İlimizde Bartın Irmağı ve kollarının, geçtiği bütün yerlerden deniz çöplerinin taşıyabileceği düşünüldüğünde kirlilik oluşmaktadır.

Balıkçı barınaklarından, limanlardan ve İlimiz Merkez İlçesi Karasu Mevkiinde bulunan düzensiz katı atık depolama alanından kirlilik oluşabilmektedir. Bartın Üniversitesince dere ve nehir ağızları için temizleme faaliyetlerinin düzenli hale getirilmesi ve bu bölgelerde biriken çöplerin toplanması için bariyer ağ gibi ekipmanların kullanımının önemli olduğuna, ayrıca temizlik işlemleri için periyodik kontrollerin ve raporlamaların yapılmasının önemine dikkate çekilmektedir.”

Halkın bilinçlendirilmesi çalışmaları

2025-2029 Yılı Bartın İli Deniz Çöpleri Eylem Planı’nda halkın bilinçlendirilmesine yönelik planlanan çalışmalar şu şekilde sıralandı:

“Deniz çöplerinin kıyı alanlarda ve deniz ortamında deniz suyu kalitesi ve ekolojiye verdiği olumsuz çevresel etkileri ortaya koymak, bu konuda toplumun her kesiminde farkındalık oluşturmak ve konuya yönelik halkın hassasiyetini artırmak amacıyla farklı etkinlikler (anket çalışmaları, eğitim/seminer, sempozyum/çalıştay, farkındalık çalışmaları /etkinlikleri vb.) düzenlenmelidir.

Deniz, kıyı ve plaj temizliği ile denetim faaliyetlerinin yanı sıra deniz kirliliği hakkında bilinç düzeyini arttırmak, yapılan çalışmaların sürdürülebilir ve etkin olmasını sağlamak amacıyla gün içinde insan yoğunluğu yüksek merkezlerimizde yer alan bilboardlarda, otobüs duraklarında, hastanelerde vb. yerlerde deniz kirliliği ve sıfır atık mavi yaklaşımı ile ilgili farkındalık oluşturacak görsellere ve bilgilere yer verilmelidir.

Ayrıca okullarda gerekli eğitimler ile çeşitli kamu kuruluşları, Üniversite ve STK’lar ile ortak farkındalık faaliyetleri düzenlenmeli, deniz kirliliği ve sıfır atık mavi yaklaşımı ile ilgili farkındalık oluşturacak görsellere ve bilgilere yer verilmeli ve sosyal medyada da yapılan çalışmalar etkin şekilde paylaşılmalıdır. Çocukların çevre konusunda bilinç kazanmaları, yaşadıkları çevrenin farkında olmaları, etkinlik sonucunda edindikleri kazanımlarını yakınları ile paylaşmaları ve olumlu alışkanlık oluşturmak suretiyle sorumlu bireyler olarak yetişmeleri hedeflenmelidir.

Kıyı temizliği konusunda halkın davranış alışkanlıklarının değiştirilmesi önem arz eden bir konudur. Sosyal sorumluluk projelerinin insanların toplumsal konularla ilgili farkındalığını artırmak ve yerel gönüllü grupları harekete geçirmek için önemli bir unsur olduğu bilinmektedir. Bu kapsamda kıyı temizlik etkinliklerinin temel amacı, insanların kıyı temizliği yaparak sorunun çözümünde rol oynamalarını sağlamak, bireylerin dikkatini deniz çöpü sorununa çekerek bilinçlenmeye katkı sunmak, kirliliğin nedenlerini ve nereden geldiğini uygulamalı olarak öğretmektir.

Bartın Üniversitesince;

-Bu kapsamda, Bakanlık tarafından ‘Çevre ve Deniz Farkındalık Eğitimi’ne ilişkin videolar hazırlanarak Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Uzaktan Eğitim Kapısına yüklenmesinin önemli olacağı,

-Halkın bilinçlendirilmesi konusunda daha yoğun eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılması, okullarda, turistik alanlarda ve balıkçı barınaklarında düzenli eğitim programları organize edilmesi, ayrıca, deniz çöplerinin zararlarına ilişkin bilgilendirici levhaların yaygınlaştırılmasının önemli olduğu,

-Deniz kirliliği konusunda farkındalığı artırmak amacıyla ulusal veya uluslararası çapta sanat, fotoğraf ve kısa film yarışmaları düzenlenebileceği, yarışmacılarca deniz çöpleriyle ilgili mesajlar içeren eserler üretilerek deniz kirliliği konusunda farkındalığın artmasının sağlanabileceği,

-Tek kullanımlık plastiklerin yerine dönüştürülebilir ve yeniden kullanılabilir ürünlerin tercih edilmesinin teşvik edilmesi,

-Balıkçılara yönelik özel programlar düzenlenerek, denize atılan ağlar ve diğer balıkçılık malzemelerinin doğru şekilde bertaraf edilmesi konusunda eğitim verilebileceği,

-Deniz kirliliği farkındalığını artırmak ve geniş katılım sağlamak amacıyla toplu temizlik kampanyaları düzenlenebileceği, bu kampanyalar, festivaller veya özel günler ile entegre edilerek toplumsal ilgi çekilebileceği,

-Sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılarak, bölgesel kampanyalar ve etkinlikler düzenlenebileceği, bunun halkın bilinçlenmesini ve sürece aktif katılımını artıracağı,

-Sosyolojik bir planla harekete geçirici kampanyalar düzenlenmesinin halkın temizlediği alanları korumasına yol açacağı, bu kapsamda yağmur sularının denize çöp taşıyacağı noktaların seçilmesinin daha yüksek fayda sağlayacağı önerileri getirilmektedir.

Halkın bilinçlendirilmesi konusunda belediyelerce eğitim ve afiş çalışması yapıldığı bildirilmektedir. Yine ilgili Belediye Başkanlıkları ve İl Özel İdaresince kıyılara, plajlara, büfelere, deniz çöplerinin ve sigara izmaritlerinin zararlarına ilişkin uyarı levhaları konulmuştur.

Amasra Belediyesince ilçede yolcu taşıyan gemilerden kaynaklı deniz çöpleri riskini en aza indirmek için teknelere sigara izmariti vb. çöplerin atılmaması için çöp poşetleri verilerek gerekli bilgilendirmelerin yapıldığı belirtilmiştir.”

“Plastik Değişim İstasyonları” kurulabilir

Deniz çöplerinin kaynağında azaltılmasına yönelik yapılan ve yapılacak çalışmalarla ilgili ise şöyle denildi:

“Deniz çöplerinin çoğu (yüzde 61 ve yüzde 87 arasında) plastiklerdir. Bunların denizlere taşınma yöntemi ise şiddetli yağmur suyu akışından, eğlence faaliyetleri sırasında kıyı şeritlerine dökülmesinden veya gemilerden doğrudan denize boşaltılmasından kaynaklanmaktadır. İlimiz kıyıları boyunca turizm faaliyetleri yapılmaktadır.

Plastik kullanımının azaltılmasına yönelik kampanyalar başlatılabilir. Plajlarda plastik poşet ve şişe kullanımını azaltmaya yönelik bilgilendirme ve alternatif malzeme kullanımının teşvik edilmesi önerilir. Sahil bölgelerinde plastik atıklar için ‘Plastik Değişim İstasyonları’ kurulabilir. Bu istasyonlar, halkın topladığı plastik atıkları geri dönüşüme bırakabilecekleri, karşılığında ise küçük ödüller veya indirim kuponları alabilecekleri yerler olarak tasarlanabilir.

İstasyonların, toplama noktalarına kolay erişim sağlamak için uygun yerlere yerleştirilmesi önem arz etmektedir.

Deniz çöplerinin kaynağında azaltılmasına yönelik yapılacak en önemli çalışma plastik vb. malzemelerin market gibi halkın alışveriş sirkülasyonun yoğun olduğu yerlerdeki satışına engel olabilmektir. Şirketlerin ambalaj, plastik gibi malzemeler ile gıda paketlemesi yerine farklı paketleme ürünlerinin üretilmesi için çalışma başlatılması gerekmektedir.

Plastik poşetin ücretli olması ile kullanımındaki azalma eğrisi oldukça yüksektir. Pet şişlerinde de uygun bir çalışma ile cam şişe gibi sağlıklı ürünlere geçişi zorunlu olmalıdır.

Sertifikalar ile işletmeler teşvik edilecek

Yerel işletmeler için çevre dostu paketleme standartları oluşturulabilir. İşletmeler, biyobozunur veya geri dönüştürülebilir ambalaj kullanmaya teşvik edilebilir. Bu standartlara uyan işletmelere ‘Yeşil Sertifika’ verilebilir.

Turizm sektöründe ‘Temiz Deniz Dostu’ sertifika programı başlatılabilir. Oteller, restoranlar ve turistik işletmeler, deniz kirliliğini önlemek için aldıkları önlemlerle bu sertifikayı kazanabilir.

Çöp kovası sayıları artırılacak

Kıyı faaliyetlerinde yapılan turizmin yoğun olduğu bölgelerde, denize yakın yürüyüş alanlarında ve rekreasyon bölgelerinde ve kıyı yapılanmalarının etrafında bilgilendirme levhaları ve çöp kutuları birlikte konumlandırılmalıdır. Aynı bölgelerde yapılacak çevre temizlikleri ve bölge yerlilerini tek kullanımlık plastikler hakkında bilgilendirme faaliyetleri büyük çapta plastiklerin denize ulaşımını engelleyecektir. Yine bu bölgelerde tek kullanımlık plastiklerin kullanımının yasal olarak sınırlandırılması deniz çöplerinin doğrudan azalmasına yol açacaktır.

Amasra Belediyesince deniz çöplerinin kaynağında azaltılmasına yönelik yapılacak çalışmaların başında çöp konteyner sayılarının arttırılması ve çevre duyarlılığı için görseller oluşturup insanların dikkatinin çekilmesinin sağlanacağı, dükkanlardan alınan kuruyemiş vb. kirlilik yaratacak yiyecek ve içecekler için poşet verilmesinin zorunlu hale getirtilip bu ve bunun gibi yiyecek ve içecekleri alan kişilerin çöplerini yerlere atmaması için bilinçlendirme çalışması yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca yaz sezonunda halk plajlarındaki ve balık sezonunda limandaki çöp kovaları sayısının arttırılacağı ifade edilmiştir.

İl Özel İdaresi sorumluluk bölgesi içerisinde bulunan sahil köylerinde Sıfır Atık Projesi kapsamında atık kumbarası ve çöp konteyner sayısının özellikle yaz sezonu boyunca artırılarak çöp toplama planı kapsamında sahil köylerinde her gün düzenli olarak atıkların toplanması ve özellikle hafta sonları da temizlik yapılmaktadır. 2025–2029 döneminde de ilave ekipman ve personel ile temizlik çalışmalarına devam edilecektir.

Balıkçılara duyarlılık çağrısı!

Tarım ve Orman İl Müdürlüğünce; Ruhsatlandırılan balıkçı gemisi sahiplerine yapılan kontrollerde bilgi verilip deniz kirliliği konusunda daha duyarlı olmaları sağlanacaktır.

Balıkçı gemisi sahiplerinin bu faaliyetleri sırasında denizde kaybolan ağları olduğu taktirde Müdürlüğe bildirmeleri sağlanacaktır.

Balıkçı gemisi sahiplerine çevre kirliliğine duyarlı olmaları halinde gerekli teşvikin sağlanması için çalışmalar yapılacaktır.

Balıkçı gemisi sahibi, gemi kaptanı ve çalışanları ile liman ve balıkçı barınakları işletmecisini deniz ve çevre kirliliğine karşı duyarlı olunması hususunda teşvik etmek amacıyla, ‘Yılın çevreye duyarlı balıkçısı/işletmecisi’ şeklinde plaket, belge ile onurlandırılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.

Balıkçı barınakları işletmecileriyle görüşmeler yapılarak deniz ve çevre kirliliği konularında daha duyarlı olmaları sağlanacak, çevreyi ve denizi kirleten bir balıkçı gemisi gördüklerinde gerekli kurumlara haber vermeleri sağlanacak ve ilgili kurumlarla bilgi paylaşımı yapılarak batık ağların denizden çıkarılması için çalışılacaktır (liflet, broşür vb. yayım araçları kullanılacaktır).

Müdürlüğün balıkçılarla yaptığı toplantılarda çevre ve deniz kirliliği konularına değinilecek, kendi gelecekleri ve ülke menfaati için avcılığın sürdürülebilirliği ve balık popülasyonunun sürekliliği için temiz bir denizin önemi anlatılacaktır.

Su ürünleri yetiştiricilik tesisi sahiplerine tesiste kullandıkları suyu dereye temiz bir şekilde vermeleri için arıtma olarak kullandıkları çökertme havuzlarının belirli periyotlarda bakımlarını yapmaları konusunda bilgilendirip gerekli kontroller yapılarak çevre kirliliğine daha duyarlı olmaları sağlanacaktır.”

Genel değerlendirme ve açıklamalar

Bartın’da deniz çöplerine neden olduğu düşünülen en büyük etkenin düzenli katı atık bertaraf tesisinin olmayışı olarak açıklanırken planın genel değerlendirmesinde de şöyle denildi:

“İlimizde deniz çöplerine neden olduğu düşünülen en büyük etken düzenli katı atık bertaraf tesisinin olmamasıdır. Bartın Belediyesinin katı atık depolama sahası olarak belirlediği alan yaz turizminin en fazla yaşandığı ve denize kıyısı olan İnkumu Mevkii olup, tüm belediye atıkları burada vahşi olarak depolanmaktadır. Aynı şekilde belde ve ilçelerde de çöpler vahşi olarak depolanmakta ve dere, nehir aracılığıyla deniz çöplerine neden olduğu düşünülmektedir. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinin inşaatı tamamlanmış olup, izin süreçleri devam etmektedir.

Düzenli depolama alanının faaliyet geçmesinin ardından vahşi depolama alanının rehabilitasyon çalışmalarına başlanılması gerekmektedir. Aynı şekilde ilçe ve belde belediyelerinin de daha önce kullanmış oldukları vahşi depolama alanlarının rehabilitasyon çalışmalarına başlanılması gerekmektedir.

Ayrıca Bartın Irmağı, birçok yerleşim yerinden ve İl merkezinden geçtiğinden çöplerin denize ulaşmasında etkili olmaktadır. Bu Irmağa ve kollarına Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Atıksu Arıtma Tesisi, Bartın Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi, Ulus Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi, Kozcağız Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi, Kumluca Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi çıkış suları verilmektedir. Bu Irmak ve kolları üzerinde bulunan köy yerleşim yerlerinde atıksu bağlantıları bulunmaktadır.

İlimiz Amasra, Mugada, Güzelcehisar ve Kızılkum gibi sahil beldelerinde, yaz mevsiminde özellikle deniz sezonunun açıldığı ve insanların yoğun olduğu dönemlerde çöp konteynerlerinin sayısının ve toplanılma sıklığının ilgili birimlerce arttırılması deniz kirliliğinin önlenmesi bakımından yararlı olacaktır.

Balıkçılık faaliyetleri ile ilgili olarak; Kurucaşile ve Tarlaağzı Balıkçı Barınaklarında hamsi balığının kasalarla değil dökme yöntemle taşınması sırasında araçlarda biriken suyun barınak bölgesinde denize bırakılması kirliliğe yol açmaktadır. Bunun önlenmesi amacıyla hamsi balığının dökme yöntemle transferine izin verilmemesi veya bahsi geçen atık suyun uygun yöntemlerle bertarafının sağlanması konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekmektedir. Ayrıca; balıkçı gemisi sahiplerine çevre kirliliğine duyarlı olmaları halinde gerekli teşvikin sağlanması, balıkçı gemisi sahibi, gemi kaptanı ve çalışanları ile liman ve balıkçı barınakları işletmecisini deniz ve çevre kirliliğine karşı duyarlı olunması hususunda teşvik etmek amacıyla, ‘Yılın çevreye duyarlı balıkçısı/işletmecisi’ şeklinde plaket, belge ile onurlandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmasının etkili olacağı düşünülmektedir.

Bilinçlendirme çalışmaları önemli olduğu için her yıl okullarda eğitim verilmektedir.

Ayrıca öğrencilerin ilgilerini çekebilecek olan tiyatro, drama vb. oyunlar ile bilinçlendirme çalışmaları planlanması konuya daha çok dikkat çekilmesine fayda sağlayacaktır. Bunun dışında yaz aylarında plajlarda çöp toplama yarışması gibi etkinlikler düzenlenerek halkın bu konuya dikkati çekilebilecektir.”