2 GÜNDE, 321 ÜNİTE KAN, 187 ÜNİTE KÖK HÜCRE BAĞIŞI

Öykü’ye umut olmaya çalıştılar

Doktorların nakil için 2,5 ayının kaldığını söylediği Öykü Arin için Türk Kızılayı Bartın Şubesi tarafından Cumhuriyet Meydanında kan ve kök hücre bağışı kampanyası düzenlenmişti. Bartın Yardımseverler Derneği Üyesi Mihrican Şenuzun ve Güray Demiryay da destek olduğu kampanya 2 gün sürmüştü. Kampanyaya Bartın’ın ileri gelenleri de destek olmuş, Bartın Belediye Başkanı Cemal Akın, AK Parti Bartın Belediye Başkan Adayı Yusuf Ziya Aldatmaz, AK Parti İl Başkanı Turhan Kalaycı da bağışta bulunan vatandaşları meydanda ziyaret etmişti. Bağışta bulunanlar arasında Bartınspor Kalecisi Hakan Acar da yer almıştı.

321 ünite kan, 187 ünite  kök hücre bağışı yapıldı

Türk Kızılayı Bartın Şubesi Başkanı Rıza Çakın, 2 günlük kampanya çerçevesinde Bartın’da Öykü Arin için 321 ünite kan, 187 ünite de kök hücre bağışı toplandığını söyledi. Çakın, kampanya süresince Cumhuriyet Meydanına gelerek kendilerine destek olan, bağışta bulunan ve bulunamayan tüm vatandaşlara teşekkür etti.

Kan bağışının gönüllülük işi olduğunu belirten Rıza Çakın, “Hayat kurtarmaya gönül vermiş olan halkımız her zaman olduğu gibi bu defa da duyarlı davranarak kan bağışında bulundu. Bir ünite kan kurtarılan 3 can olduğuna göre bağışta bulunanların yaptığı insanlık görevi hepimizi onurlandırdı. Ne mutlu onlara ki bu kadar insana umut verdiler. Hiç tanımadıkları insanlar onların kanıyla hayat buldular. Onları bütün samimiyetimle kutluyor tebrik ediyorum” dedi.

“Yılda 4 sefer kan bağışında bulunun”

Kan bağışının önemine de dikkat çeken Çakın, şu açıklamalarda bulundu:

"Biliyorsunuz ki kanın bir üretim merkezi var ve tek üretim merkezi de insan vücudu. Kan kaynağı sadece insan olan, dışarıda yapay olarak üretilemeyen bir ilaç ve hayati önemi taşıyor. Eksikliğinde de hem hasta hem hasta yakınları ciddi sıkıntılar çekiyor. Biz de birer hasta ve hasta yakını adayıyız bu yüzden de bu bilinçle yaşamak gerekiyor. Erkekler yılda 4 sefer 3'er ay aralıklarla, kadınlar da yılda 3 kez 4'er ay aralıklarla kan bağışı yapabilir. 18-65 yaş aralığında 50 kilogramın üzerindeki her sağlıklı birey kan bağışçısı adayı olabilir.

Kan vermenin faydası ne?

Kan verince kan yapan organlar uyarılır ve kan yapmaya sevk edilir. Kan hücreleri yenilenir. İnsan psikolojik olarak rahatlar, kendini huzurlu hisseder. Daha sonra kendisine kan verilmesi gerektiğinde bunu yapacak insanların çıkacağını düşünerek güven duyar. Her kan bağışlayana kan grubu, kan sayımı ve kan yoluyla bulaşan hastalıklarla ilgili tarama testleri uygulanır, bu da bir yarar olarak düşünülebilir. Gönüllü bağışçılardan alınan kan, güvenli kan olduğundan kan yoluyla hastalık bulaşması da daha az olmaktadır. Sonuç olarak gönüllü bağışçıların sayısının artması, toplumun sağlık düzeyi üzerine olumlu etki yapmaktadır.

Hangi işlemler yapılıyor?

Öncelikle donör adaylarına bir 'donör değerlendirme formu' verilerek bunu dikkatlice, doğru ve samimi cevaplar vererek doldurmaları ve altını imzalamaları istenir. Formu doldurup, verdiklerinde bu form ilgili arkadaşlarımız tarafından incelenir ve donör adayı ile yüz yüze, kısa bir görüşme yapılır. Bu görüşmede bazı sorular ve verilen cevaplar hakkında açıklama yapılmakta ve yanlış anlaşılmalar varsa düzeltilmektedir. Bu aşamada kan vericisi olmaya engel teşkil eden herhangi bir sorun yoksa fizik muayene (boy, kilo, tansiyon, nabız ölçümü ve gözle muayene) yapılır. Bu aşamada da bir sorunla karşılaşılmadıysa o zaman yapılacak testler için tüpe kan alınır. Alınan kan örneğinde kan sayımı ve diğer bazı testler yapılır. Eğer testler sonunda kan alınmasına engel bir sonuçla karşılaşılırsa, bu konuyla ilgili olarak donör adayına yazılı bir bilgilendirme yapılır. Kanda yapılan testlerde de engel bir durum tespit edilmezse bağışçı adayı kan alınmak üzere donör yatağına alınır ve bir ünite kan alınır. Kan alma işlemi 15 dakikadan daha az sürmektedir. Kan alımı sonrasında 10-15 dakikalık bir gözlem süresi vardır. Bu arada bağışçılarımıza yiyecek ve içecek ikramı yapılır ve kendilerine teşekkür ederek uğurlanırlar.”

“Hayat memat meselesi”

Kan bağışı da kök hücre bağışı da hayat memat meselesi. Özellikle kandan üretiliyor. Kök hücre kesinlikle bir kan bağışı değildir. Biz Kızılay olarak şahsa yönelik kampanya yapmıyoruz. Neden yapmıyoruz? Şimdi bu bağışçı adayı tüm dünyaya entegre sisteme dahil olduğundan tüm dünyadaki lösemi hastalarına can olma babında donör olduğunu bilmesi lazım. Hasta yakınlarımız bize Kızılay’a geliyor, ‘Bizim şöyle bir hastamız var. Yardımcı olur musunuz’ diyorlar. Biz de anlatıyoruz. ‘Bu dünyaya entegre bir sistem, sizin yakınınıza uymayabilir ama Türkiye’deki ya da başka bir ülkedeki bir hastaya uyum sağlayabilir.’ Bunu bilerek ve anlatarak bu kampanyayı yapmanız gerekiyor. Çünkü siz geliyorsunuz ben şuna verdim, başkasına vermem diyorsunuz. Bu şartlı bağışa giriyor. Biz anlatıyoruz vaz geçiyor. Bu yüzden kesinlikle bağışçılarımızın isme değil, bu durumda olan tüm hastalar için gelip bize kök hücre bağışında bulunmalı. Çünkü onlar da birilerinin çocukları, birilerinin annesi, babası, kardeşi… Bu hepimizin yakalanabileceği bir hastalık. Allah evimizden uzak tutsun. Çok zor bir hastalık.

Kök hücre bağışı nasıl yapılır?

Peki kan bağışı nasıl yapılır? Gelirsiniz Kızılay’ın kan merkezlerine, kan alma birimlerine ya da mobil ekiplerimize, kök hücre ile ilgili bir bilgilendirme ve kan alma formumuz var. O formu okuturuz. Bağışçı okuduktan sonra kararı değişmez ise formu doldurur. Daha sonra bağışçının nabız ölçümü, ateş ölçümü, kilo ölçümü, hemoglobin ölçümü gerçekleştirilir, kronik bir rahatsızlığı yok ise o form doktor arkadaşlarımız tarafından değerlendirilir, sonrasında da bağışçı olur ya da olamaz. Olur ise biz örneklerini alırız, tetkiklerini çalışırız ve bilgilerini Sağlık Bakanlığı’na göndeririz. Doku örneklerinin herhangi bir hasta ile uyum sağlaması durumunda Sağlık Bakanlığı bize, Türk Kızılayı’na dönüş yapar. Der ki, ‘Şu numaralı donör ile uyum sağlandı lütfen iletişime geçin’.

Masrafları devlet karşılıyor

Biz de kök hücre bağışçısı ile temasa geçeriz. ‘Böyle böyle bir uyum sağlandı, sizi misafir edeceğiz’ deriz. Sağlık Bakanlığı donörü alıyor ve bir hafta boyunca misafir ediyor. Bu misafirlikte bağışçının cebinden herhangi bir ücret çıkmıyor. Tamamı devlet güvencesi altında…  Bir de eğer bağışçı isterse yanında birinci dereceden akrabalarından biri refakatçi olabiliyor. Onun masrafları da devlet tarafından karşılanıyor. 12 saat arayla bağışçıya aşı yapılıyor. Bu aşı vücudumuzdaki kök hücrenin kan dolaşımına geçmesini sağlıyor. Altıncı günün sonunda aynı kar bağışı yapar gibi bağışçının damar yolu açılır ve makinaya bağlanır. Kan cihaza çıkıyor, orada kandaki sadece kök hücreyi alıyor, diğer damar yolundan da kan vücuda geri veriliyor. Toplamda 4 saat 15 dakikalık bir işlem. Artık kök hücre yüzde 90 oranında bu yöntem ile alınıyor. Yüzde 10 da kalça kemiğinin altından biyopsi ile girilerek kemik iliğinden alınıyor. Ama dediğimiz gibi bu eski yöntem artık terkedilmeye başlandı. Çok az merkezde uygulanıyor.  Kök hücrenin kaynağı insan... Kanın dışarıda üretilmesi şansı yok. Bizim birbirimize ihtiyacımız var. Bu kadar basit…

Bağışçının ismi bilinmiyor

Bu arada bu süreçte kesinlikle hasta ile bağışçıyı karşılaştırmıyoruz. Bağışçının ismi bilinmiyor. Sistem sadece donör numarası olarak tanımlıyor. 3 yıl sonra donör ile hastanın eğer isterlerse devlet aracılığıyla mektuplaşmasına izin veriliyor. Başka da bir bilgi verilmiyor. Çünkü kötü niyetli insanlar olabilir? Kan bağışı ile kök hücre bağışı aynı anda olur ise daha güzel olur. Neden? Çünkü biz zaten diversiyon torbası dediğimiz torbaya ekstra tahliller için kan alıyoruz. Kan bağışı yapanlara da ekstra bir tüpe daha kan alınıyor. Başka bir şeyi yok.  Kan bağışları özellikle uzun bayram tatilleri sonrasında kendini bariz bir şekilde gösteriyor. Çünkü bayram tatili sonrasına inanılmaz yığılma oluyor ameliyatlarda.  18 ila 50 yaş aralığındaki tüm sağlıklı fertler kan ve kök hücre bağışında bulunabilir.”