Koç'tan Lösemili Çocuklar Haftası açıklaması

Sağlık İl Müdürü Dr. Dursun Koç, Lösemili Çocuklar Haftası dolayısıyla açıklamada bulundu. Açıklamasına löseminin ne olduğunu anlatarak başlayan Koç,  “Lösemi, Akut lenfositik lösemi (ALL), Akut miyelojenöz lösemi (AML) Kronik lenfositik lösemi (KLL) Kronik miyelojenöz lösemi (KML) olarak adlandırılan 4 farklı tip kan kanseri için kullanılan genel kavramdır. Kemik iliğinde değişik kan elemanlarını oluşturacak hücrelerin öncüllerinin tümoral özellik kazanarak önlenmeyen çoğalma göstermesi sonucu ortaya çıkan birbirinden farklı nitelikler taşımakla birlikte özde ortak özellikleri olan ve ortak sonuçlara yol açan bir grup hastalığı kapsamaktadır” dedi.

Lösemi hastalığının nedenleri nelerdir?

Löseminin nedenlerini belirtilerini de aktaran Koç şöyle devam etti:

“Tam olarak kanıtlanmış olmasa da genetik bozulmalara yol açan ve günlük hayatta karşılaştığımız kimyasal maddeler, gıdalardaki katkı maddeleri, kullanılan ilaçlar, yüksek doz radyasyonla karşılaşma öyküsü, zehirli gazlar suçlanan faktörler arasındadır.  Down sendromu gibi kalıtsal hastalıklar, genetik yatkınlık, benzen türü kimyasallara maruz kalmak risk faktörlerindendir.  Her yaşta görülebilmesine karşın, çocuklarda özellikle 2-5 yaş arasında daha sıktır.  Çok nadir görülen bazı lösemi tiplerinde kalıtsallık (aileden geçiş) söz konusu olsa da, lösemi genel olarak kalıtsal değildir. Lösemi kesinlikle bulaşıcı değildir.  Lösemide, lökositlerin sayısının düşük olması nedeniyle vücudu dışarıdan gelecek mikroplara karşı koruyabilecek bir savunma sistemi yoktur ya da zayıflamıştır. Bu yüzden dışarıdan gelebilecek hastalık etkenlerine karşı kendilerini koruyabilmek için maske takmak zorundadırlar.

Löseminin belirtileri nelerdir?

Lösemi hastalığının belirtileri arasında, yüksek ateş, iştahsızlık, solukluk, lenf bezlerinde büyüme, vücutta kırmızı noktalar görülmesi, burun ve diş eti kanamaları, vücutta morarmalar, kemik ağrıları, zayıflama sıktır. Ama çok değişik başka belirtiler de görülebilir. Özel bir belirtisi yoktur. Teşhis için yıllık bir kan sayımı yeterlidir. Lösemi hastalığının yukarıda sayılan belirtilerinin bazıları başka bir çok hastalıkta da görülebileceği için, sözü edilen belirtilerden bir ya da bir kaçını gören ana-babanın yapması gereken şey, en yakın sağlık kurumuna başvurmaktır.

Lösemi nasıl tedavi edilir?

Lösemi, tanı konulduktan sonra uzun süreli bir kemoterapi (ilaç tedavisi) ve sonrasında uzman doktorlarca uygun görülürse yüzde 5 oranındaki vakalarda kemik iliği nakli ile tedavi edilir. Lösemi tedavi edilebilen bir hastalıktır.  Lösemi alt tiplerine göre değişiklik göstermekle birlikte hastalığın tedavisi ortalama 2-3 yıl kadar sürer. Lösemi hastalığının grubuna göre başarı oranı değişmektedir. ALL standart risk grubunda başarı şansı yüzde 91'dir. Her ilacın olduğu gibi, lösemi tedavisinde kullanılan ilaçların da yan etkileri vardır. Ağızda yaralar oluşması, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kan hücrelerinin sayısının azalması, kanama, ishal gibi yan etkiler görülebilir. Lösemili hastalara uygulanan kemoterapi ilaçlarının yan etkilerinden biri de saç dökülmesidir. Tedavinin tamamlanmasıyla, diğer yan etkilerin yanı sıra saç dökülmesi de ortadan kalkar ve saçlar yeniden uzar.

Çocuğumu lösemiden nasıl koruyabilirim?

Ailelerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, çocuklarının olabildiğince dengeli beslenmesini sağlamak, katkı maddesi içeren yiyeceklerden uzak tutmaktır. Kanserojen tüm gıdalar her türlü kanseri oluşturabilirler. Anne sütü çok koruyucudur. Beslenme çok büyük önem taşımaktadır. Kemoterapinin yan etkileri nedeniyle ağızdan beslenme bozulmaktadır. Ayrıca mide barsak sistemini koruyan mukoza hücreleri de yok olmaktadır. Kolay sindirilebilen, kaloriden zengin, steril beslenmeye dikkat edilmelidir.

Lösemili çocuklar enfeksiyonlardan nasıl korunabilir?

Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta temiz ve hijyenik bir ortam sağlanmasıdır. Örneğin: Temiz, iyi pişirilmiş katkı maddesi içermeyen organik besinlerle beslenme, kalabalık ortamlardan kaçınma, hastalık bulaştırabilecek kişilerle temasın engellenmesi ağız ve vücut temizliği, hijyenik ortam gereklidir. Lösemili çocukların aşı dahil tüm tıbbi uygulamaları kendi doktorunun kontrolü altında yapılmalıdır. Özellikle, tedavi gören lösemili çocuklara doktoruyla konuşulmadan hiçbir aşı yapılmamalıdır. Kemoterapi süresince rutin çocukluk aşıları yapılmamalıdır. Özellikle canlı aşılar çok risklidir.

Ağız ve vücut temizliği çok önemli

Lösemili çocukların tedavileri boyunca ağız ve vücut temizlikleri çok önemlidir. Normalde bulunan bakteriler ve fırsatçı mikroorganizmalar vücut direncinin çok düştüğü dönemlerde yaygın enfeksiyonlara neden olurlar. Yine anal bölgesinin, el ve ayakların her zaman temiz tutulması gereklidir. Kullanılan çamaşırların, giysilerin, yatak çarşaflarının, havluların, çatal kaşık vs.nin özenle yıkanması ve sık değiştirilmesi gereklidir. Her şeyde olduğu gibi moral desteği büyük önem taşır. Umudun hep yükseklerde olması zorunludur. Yaşam bağları ne kadar kuvvetli olursa tam iyileşme de o oranda çabucak sağlanır.

“Her çocuk özeldir”

Toplumun her bireyinin, lösemili çocuklar ve ailelerinin karşılaştıkları sorunların çözümüne katkıda bulunmak için kendine “ben ne yapabilirim?” sorusunu sorması gerekir. Bu kapsamda; Kan, trombosit ve kemik iliği bağışında bulunulabilir. Lösemi hastalığı hakkında toplumsal bilgilendirme ve bilinçlendirme amaçlı faaliyetler düzenlenmektedir, katılım sağlanarak ve doğru bilgiyle donanarak destek verilebilir. Sağlıklı ve mutlu yaşam koşullarını ancak geleceğimiz olan çocuklarımızla yakalayabiliriz. Onları dökülen saçlarıyla değil, ışıldayan gözlerine bakarak anlamaya ve anlatmaya çalışmalıyız. Çünkü her çocuk özeldir.”