Bartın'da 2 bin Alzheimer hastası var

Muhammet Civan

Bartın Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu tarafından düzenlenen Hasta ve Yaşlı Bakımı Kursu, Bartın’da önemli bir ihtiyacı karşılayacak olan profesyonel bakıcılar yetiştiriliyor.  Türkiye’nin ilk gerontoloji uzmanlarından olan Ercan Tunç ve 2 hemşire tarafından verilen kursta 28 kursiyer bulunuyor. Kursun eğitmeni Ercan Tunç, Bartın’daki yaşlı nüfusa dikkat çekerek 65 yaş üstü kişilerin ve özellikle Alzheimer hastalarının mutlaka profesyonel kişiler tarafından bakım almaları gerektiğini söyledi. Bu konuda yetkililere de seslenen Tunç, Bartın’da 2 bin civarında Alzheimer hastası olduğunu dile getirerek bakım merkezleri açılması ve bu konuda konferanslar ya da sempozyumlar düzenlenmesi gerektiğini kaydetti.

Bartın Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu tarafından düzenlenen Hasta ve Yaşlı Bakımı Kursu, Bartın’da önemli bir ihtiyacı karşılayacak olan profesyonel bakıcılar yetiştiriliyor.  Türkiye’nin ilk gerontoloji uzmanlarından olan Ercan Tunç ve 2 hemşire tarafından verilen kursta 28 kursiyer bulunuyor. 560 saat verilen kursun sonunda kursiyerlere profesyonel bakıcı sertifikası veriliyor. Kursun Eğitmeni Gerontoloji Uzmanı Ercan Tunç, Türkiye ve Bartın’daki yaşlı nüfusun artışına dikkat çekti. Türkiye ve Bartın’ın nüfusunun her geçen yıl daha çok yaşlandığını ifade eden Tunç, Bartın’da 2 bin alzheimer hastasının olduğunu  ve bu hastalara muhakkak profesyonel bakım sağlanması gerektiğini söyledi. Kursta 65 yaş üstü kişilere ve özellikle alzheimer hastalarına nasıl bakılması gerektiğine dair eğitim verildiğini belirten Tunç, “Ülkemizin buna paralel olarak ta Bartın’da her yıl 65 yaş üstü nüfus artış gösteriyor.  Yaşlı nüfusumuz artıyor. Artık 65 yaş üstü kişilere ve özellikle alzheimer hastalarına profesyonel bakım ve bakıcıların olması gerekiyor. Bartın’da şuanda 2 bin alzheimer hastası bulunuyor ve bu hastalara ya evde yakınları bakıyor ya da kısıtlı imkanlarla profesyonel bakım verilmeye çalışılıyor. Ancak bu hastalara ister evde olsun isterse bir merkezde olsun profesyonel bakım verilmesi gerekiyor. İşte biz de Hasta ve Yaşlı Bakımı Kursumuzda bu hastalara ve 65 yaş üstü kişilere profesyonel bakımın nasıl yapılacağının eğitimi veriyor ve profesyonel bakıcılar yetiştiriyoruz” dedi.

“ALZHEİMER  KESİNLİKLE PROFESYONEL BAKIM GEREKTİRİYOR”

Alzheimer hastalığının  belirli evreleri olduğunu dile getiren Ercan Tunç, “Alzheimer hastalığı belirli evrelerden oluşuyor. Bazı durumlarda evreler arası geçiş belirginken bazı durumlarda bu geçiş belirgin olmuyor. Ama hastalığın ileri evresinde hastaların büyük bir çoğunluğu artık yatağa bağımlı hale geliyor ve bu hastaların yatağa bağımlı olmasından dolayı ne yazık ki bu hastalarda yatak yaralarından tutunda da bir çok sorunlar da beraberinde geliyor. İşte bu sebepten artık bu hastalara yakınları ya da aile bireyleri tarafından değil de profesyonel bakıcıların bakması gerekiyor. Alzheimer çoğu zaman demans hastalığıyla karıştırılıyor. Çünkü demans hastalığı tanısını koymak biraz güç. Doktorlar bile bu tanıyı koymakta zorlanıyor ama yine de bu konu da yüzde 90 oranında bir başarı sağlıyorlar. Mesela bu hastalığın tanısını doktor bile koymakta güçlük çekerken aile bireylerinin ya da yakınların bu hastalığın farkına varması tabi ki mümkün olmuyor” şeklinde konuştu.

“BAKIM MERKEZLERİ AÇILMASI GEREKİYOR”

Hasta ve Yaşlı Bakımı Kurslarıyla hedeflerinin yüzde 14 civarında Bartın’daki nüfusa göre profesyonel bakıcı yetiştirmek olduğunu kaydeden Tunç,  “Bu kurslarımızla bizim hedefimiz ilimizin yaşlı nüfusuna göre yüzde 14 civarında sertifikalı profesyonel bakıcılar yetiştirmek. Dediğim gibi ilimizde 2 bin civarında Alzheimer hastası var ve bu hastaların hepsine yakınları tarafından evde bakılması mümkün değil. Kesinlikle sosyal desteğe ihtiyaç var. Aynı zamanda belediyelerin bakım merkezleri açması ve bu merkezlere bu işin eğitimini almış profesyonel bakıcılar çalıştırması gerekiyor. Ülke olarak dünyanın en hızlı yaşanan ikinci ülkesiyiz.  Bunun farkındalığının oluşturulması ve profesyonel bakımın yaygınlaştırılması gerekiyor” ifadelerinde bulundu.

EMEKLİLİKTEN SONRASINDA DİKKAT!

Sadece Alzheimer hastalarına değil emekli olmuş birçok insana da emeklilikten sonraki evrede sağlıklı psikolojik destek verilmesi gerektiğini de dile getiren Ercan Tunç, “Biz kursumuzdaki eğitimimizde etap etap ilerliyoruz. Aynı zamanda kursiyerlerimize staj da vereceğiz. Sadece Alzheimer hastalarına değil aynı zamanda emekli olmuş birçok inşada da sağlıklı psikolojik destek verilmesi gerekiyor. Çünkü birçok insan emekli olduktan sonra yıllarca çalışmanın getirdiği bir alışkanlıkla psikolojik olarak boşluğa düşe biliyor. İşte bu konuda da artık toplum olarak bilinçli insanların yetişmesi gerekiyor. 65 üstü insanların bakımı ve psikolojik destek konusunda sempozyumlar ya da konferanslarda düzenlenebilir. En azından bu gibi etkinlikler insanların daha çok bilinçlenmesine katkı sağlayacaktır” dedi.

ALZHEİMER HASTALIĞI NE?

Peki artık çağımızın sorunu haline gelen Alzheimer hastalığı ne? Kimlerde ve ne sıklıkla görülüyor? Hastalığın nedenleri ne? Hastalığın belirtileri neler? Nasıl tanı konuyor? Tedavisi nasıl. İşte Alzheimer ve Alzheimer hastası olanların bilmesi gerekenler!

Unutkanlık hepimizin zaman zaman yaşadığı bir sorundur. Fakat, unuttuklarımızı hatırlamamız uzun sürmez. Çoğu stresli iş ortamı, yorgunluk gibi faktörlerden kaynaklanır. Bunlar basit unutkanlıklardır. Günlük yaşamımızı etkileyen bir problem değildir. Alzheimer, yaş ilerledikçe unutkanlıkla ortaya çıkan, hafıza, konuşma gibi durumlarda sorunlar yaşanan, günlük yaşamın gerektirdiklerini uygulayamama gibi problemlere yol açan bir hastalıktır. Geri dönüşümü olmayan ve ilerleyen bir hastalık olan alzheimer, halk arasında bunama olarak bilinir. Beynin fonksiyonlarında bozukluk vardır. Hastanın düşünmesinde sorun ortaya çıkar. Alzheimer, ciddi bir hastalıktır. Belirtiler görüldükten 7-8 yıl sonra ölüme yol açabilmektedir.

ALZHEİMER HASTALIĞI KİMLERDE, NE KADAR SIKLIKLA GÖRÜLÜR?

Alzheimer, sıklıkla 65 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Hem kadın hem de erkekte görülen bu hastalığın, kadınlarda biraz daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Yapılan araştırmalar, 65 yaşın üstündeki, ortalama her 15 kişiden birinde bu hastalığın görüldüğünü ortaya koymuştur. 80-85 yaşın üzerindeki, her iki kişiden birinde Alzheimer görülmektedir. Ayrıca bu hastalık sadece 65 yaşın üzerinde değil, kırk ve ellili yaşlarda da ortaya çıkmaktadır. Fakat diğer yaşlara göre sık karşılaşılan bir durum değildir. Dünyada 20 milyondan fazla Alzheimer hastası vardır. Bu hastaların yaklaşık 300 bini ülkemizdedir. Bu hastaların sayısı, gün geçtikçe artmaktadır. Çünkü dünyada insan ömrü uzamakta ve yaşlı insan sayısı artmaktadır.

ALZHEİMER HASTALIĞININ NEDENLERİ VE HASTALIĞIN SEYRİ

Alzheimer hastalığının nedenleri arasında kalıtsal faktörler, beyinde protein birikimi, beyin hücrelerinin ölümü, sinirsel iletimin bozulması, çeşitli zehirli maddeler yer almaktadır. Ayrıca yaş ilerledikçe, Alzheimer’ın görülme ihtimali artar. Fakat hastalığın kesin nedeni henüz bilinmiyor. Hastaların sadece yüzde 10’unda ailede Alzheimer varlığı tespit edilmiştir. Bu yüzden, bu hastalık sadece tek bir kalıtsal faktöre bağlı değildir. Alzheimer, yavaş ilerleyen ve sinsi bir hastalıktır. Beyindeki sinir hücreleri yok olmaya başlamıştır. Önceleri kısa süreli unutkanlıklar şeklinde ortaya çıkar. Örneğin, hasta bir gün önce ne yaptığını, ne yediğini hatırlayamaz. Hastalık ilerledikçe, kişinin günlük işleri aksamaya başlar. Sorduğu bir şeyi tekrar sorar, yakınlarını tanıyamaz hale gelir. Bu durumda kişinin psikolojisi bozulur. Psikolojisi bozulan hasta, içine kapanık bir hale gelir. Konuşma, yürüme, tuvalete gitme gibi ihtiyaçlarını karşılayamaz ve yatağa mahkum bir yaşam sürmeye başlar. Yani hem fiziksel hem zihinsel problemler vardır. İlerlemiş Alzheimer hastalığı, hastaların ailesi için de bir yüktür. Hastanın bütün bakımı aile tarafından yapılmak zorundadır.

ALZHEİMER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NE?

Alzheimer hastalığının, temel olarak 10 tane belirtisi olduğu kabul edilmektedir. Bu belirtilerden bir ya da birkaçının bulunması Alzheimer belirtisi olabilir. Günlük yaşamı etkileyecek kadar unutkan olma (kişilerin adlarını, olayları hatırlayamama), gündelik işleri yapamama (yemek yapmak gibi), kelimeleri bulurken zorlanmak, tarihleri ve bilinen yolları hatırlayamama, çok basit konularda bile karar vermede güçlük çekme, hesap yapamama, pratik düşünmede zorluk çekme, eşyaların yerlerini karıştırmak (koyarken başka yere koymak), davranışlarda ve ruh halinde değişiklik, karakter özelliklerinin değişmesi, insanları suçlama, sorumluluk sahibi olmaktan kaçmak Alzheimer’ın belirtileridir.

ALZHEİMER HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR?

Öncelikle yukarıdaki belirtilerden bazıları sizde varsa bir psikolog ya da sinir hastalıkları uzmanına başvurmanız gerekir. Çekilen beyin filmi, yapılan kan tahlilleri ve laboratuvar tetkikleri ile Alzheimer hastalığı diğer hastalıklardan ayırt edilmeye çalışılır. Çünkü her unutkanlık, bu hastalığın belirtisi değildir. Bu şekilde hastalığın kesin tanısı konur.

ALZHEİMER TEDAVİSİ NE?

Hastalığın kesin tedavisi yoktur. Yani yapılan tedaviyle, hastalık tamamen ortadan kaldırılamaz. Öncelikle şunun bilinmesi gerekir; bu hastalığın tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Yapılan tedaviyle, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır ve hastalığın semptomları azaltılır. Amaç, hastanın yaşam kalitesini arttırmaktır. Ayrıca, ortaya çıkan psikolojik problemlerle başa çıkabilmek için de çeşitli ilaçlar (antidepresan gibi) kullanılır. Fakat bu ilaçlar doktor kontrolünde alınmazsa daha kötü sorunlara yol açabilir. Gün geçtikçe, Alzheimer hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyor ve daha fazla ilaçlarla karşılaşıyoruz. Yapılan çalışmalar, hastalığın tedavisinde büyük adımlar atılacağını göstermektedir.

ALZHEİMER HASTASI VE YAKINLARININ BİLMESİ GEREKENLER

Öncelikle hastanın kendisine, cesaret ve güven duygusunu aşılamak gerekir. Hastaya her zaman yardım edilmeli ve bu yardımın hastaya kabul ettirilmesi gerekir. Hastanın hislerini paylaşmak gerekir. Gerekirse hasta, doktora nasıl bir durumda olduğunu anlatmalı ve bu yönde de tedavi uygulanmalıdır.

Yapılacak işler için bir kağıda notlar alınmalıdır. Aynı şey, eşyaların yerini bulmak için de yapılmalıdır. Alzheimer hastalarının araba sürmesi tehlikelidir. Bu yüzden bir kişinin, hastaya eşlik etmesi (şoför olarak) gerekir. Hastanın sağlığına ve beslenmesine dikkat edilmelidir. Hasta hobilerini kısıtlamamalıdır. Önceden yaptıklarını, yapmaya devam etmelidir. Fakat artık çalışmayı bırakması gerekir. Hastalık ilerlemeden, hastanın ilerideki bakım durumu görüşülmelidir. Alzheimer, sadece kişinin kendisine değil, ailesine de maddi ve manevi yük getirdiğinden, bu hastalıkla yaşamaya alışmak ve baş edebilmek için destek almak gerekir.