Balık, Fas ziyaretini değerlendirdi
Bartın Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Balık, 10-14 Ocak tarihleri arasında Casablanca ile Marakesh şehirlerini kapsayan Fas ziyaretiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Fas'a 20 iş adamı ve 1 personel olmak üzere 21 kişilik bir heyetle gittiklerini ifade eden Balık, Fas'ta 8 görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi. görüşmelerin hepsinin olumlu olduğunu ve işadamlarına vizyon açısından çok şey kattığını dile getiren Balık, bundan sonra Kongo Cumhuriyetine bir ziyaret gerçekleştirmek istediklerini kaydetti.
Bartın Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Balık, 10-14 Ocak tarihleri arasında Casablanca ile Marakesh şehirlerini kapsayan Fas ziyaretiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bartın TSO’da yaptığı basın toplantısında ilk olarak Casablanca Ticaret ve Sanayi Odasıyla yapılan görüşmeyi değerlendiren Balık, “Casablanca Ticaret Ve Sanayi Odası Uluslararası Komite Başkanı Bouamara Rachid, Bartın TSO heyetini karşıladı. Karşılıklı karşılama ve tanışma konuşmalarının ardından, sektörel soru ve cevaplar gerçekleştirildi. inşaat-yapı malzemeleri, süt ve hayvancılık sektörü ve süt ürünleri, gıda ürünleri, imar durumları vb. gibi konular görüşüldü. Komite başkanı, Casablanca 'nın Tanıtım Video 'sunu izlettirdikten sonra, Fas'ın vergilendirmelerinden, ticaret hukukundan, ülkede nelerin ihtiyaç ve yatırıma açık oluğu hususundan tecrübe ve bilgilerini paylaştı. Davetli firmalar ile ikili iş görüşmeleri gerçekleştirilip kartvizit alışverişi yapıldı” dedi.
“Ticaret hukukunda, Fransız hukuk sistemi baz alınmış”
Uluslararası Komite Başkanı Bouamara Rachid’ın kendilerinin sorularını da cevaplandırdığını dile getiren Halil Balık, Fas’ta yapılan 8 ziyareti şu ifadelerle özetledi:
“Uluslararası Komite Başkanı Bouamara Rachid sorulan sorulara karşın şu cevapları vermiştir; Konut satışları kısmen durgunlaşmış durumda. Fakat devlet zaman zaman destek verebiliyor. Ucuz konutlarda devlet destek sağlayabiliyor. Turizm destekleri, yatırım miktarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin 2,5 milyar Dirhem 'lik bir yatırımda inşaat malzemelerini ithal ederseniz vergi ödemeden ülkeye geçirebilirsiniz. gümrük vergisi muafiyeti var. Ticaret hukukunda, Fransız hukuk sistemi baz alınmıştır. Fakat Fas Kralı VI. Muhammed 'in de zaman zaman kısmi müdahaleleri söz konusu olmuştur. Komite Başkanı son olarak ülkedeki ticari atılımları kolaylaştırmak adına, kendileri ile kontağa geçilmesi halinde her firmaya yardımcı olunabileceği hususunu katılımcıları ile paylaştı.
Midparc Serbest Bölge ziyareti
Midparc Serbest Bölge ziyaretinde, İş Geliştirme Müdürü Melissa Marszalek, bizi karşıladı. burası elektronik ağırlıklı bir sanayi bölgesi. Bu ziyaret ele Marszalek bize bulunduğumuz ortamı binayı ve işlevlerinden bahsederek, kendilerinin yatırımları ve teşviklerini daha iyi anlatabilmek adına bizim için hazırlamış oldukları sunumu bizlere aktardı. Sunumlarında kendilerinin daha önce nasıl bir konumda, şu anda nasıl bir yerde ve gelecekte kendilerinin nerede görmek istediklerinin ve büyüme hedeflerini, hangi alanda daha çok gelişmek istediklerine dair görsel destekli rakamlar sunarak bizlere aktardı.
TSO heyetini Türk İş Konseyi Başkanı İlyas Keskin karşıladı
Türk İş Konseyi Başkanı İlyas Keskin Bartın TSO Başkanı, Yönetim Kurlu Üyelerini ve Bartın TSO üyelerini karşıladı. Katılımcılar arasında, Arkas Fas Genel Müdürü Özgür Kasalı, Tekstil ve Mobilya İmalat Sektöründen Sacit Gökhan Kutlu, Elektrik Sektöründen Ömer Seçkin Türk ve Fas iş birlikteliğini arttırmak adına aramızda yer alarak Fas hakkında ki bilgi, görüş ve tecrübelerini bizlerle paylaştı. Kasalı, Fas bölgesinde taşımacılık, ithalat, ihracat rakamları hakkında bilgilerini bizlerle paylaştı. Hangi ürünlerin ithal, hangi ürünlerin ihraç edildiğine dair bilgilerini aktardı. Fas 'm, nelere ihtiyacı olduğuna dair fikirlerini paylaşıp, Türkiye'den neler gönderilebileceği üzerine karşılıklı fikir alışverişlerinde bulunuldu. Örnek verecek olursak sut ve süt ürünleri, kendi zeytinimiz, domatesimiz, çerez kuruyemiş, özellikle peynir gibi. Bunun üzerine Kasalı, "Fas'ın kültür tuzlu yerine tatlı ürünlerinin daha çok tercih edilir. Yemeklerinde bile şeker aroması (Meyve parçaları) tatları söz konusudur. Dolayısıyla çerez-kuruyemiş(tuzlu) çok tercih edilmeye bilinir Dolayısıyla da pazara girme süreci zor olabilir." diyerek fikrini beyan etti.
En büyük ihraç ürünü fosfat
Fas'dan dışarıya ihraç edilen ürünlerin başında Fosfat başı çekmektedir. Fosfat üretiminde Fas dünyada ilk üç arasına girmektedir. Fakat Türkiye'ye Fosfat gübre ihracatı söz konusu değildir. Fas'a gemi ile mal gönderildiğinde, gönderilen malın yerine, Fas'dan geri yüklenecek mal zor bulunduğundan armatörler açısından Fas ithalat ihracat bakımından pek sıcak bakılmayan bir ülkedir. Yeni bir ürün ile Pazara girme hususunda dikkat etmemiz gereken önemli noktaları aktardı. Bunlar; İlk olarak ürünü pazarlayabilmek için müşteri bulmak gerekmektedir. Ödeme hususunda problem yaşamama adına müşterileri ince eleyip sık dokuma yönünde tavsiyelerde bulunuldu. Fas toplumu 120 gün vade ile mal satın almak isteyen bir toplum. Bunun içinde araya komisyoncular sokularak problem çözülüyor ve ödemeyi peşin alınıp, aradaki komisyoncu vade ile satışı gerçekleştiriliyor. Ayrıca ticareti hareketlendirebilmek adına, Lokal bir iş ortağı bulmak yeni Pazar bulma konusundaki süreci kolaylaştırabileceği yönünde tavsiyelerde bulunuldu. İş Konseyi Başkanı, Yeni müşteri bulma konusunda da Fas Türk iş Konseyi'ne üye olunması halinde yeni pazarlar bulma konusundaki problemlerin kısmen çözülebileceğini ve bu şekilde yeni insanlarla tanışma fırsatı sağlanabileceğini aktardı. Örneğin: Devlet ihaleleri hakkında ürün talep vb. durumlarda Konsey bilgilendiriliyor ve onlarda üyelerine talepleri aktarıyor. Mobilya imalatçısı Gökhan Bey ve Elektrik Sektörü öncüsü Ömer Bey'in ortak tavsiyesi pazarı en iyi görme yolunun vakit geçirerek gezilip görülmesi yönünde. Ayrıca Gökhan Bey mobilya ile ilgili makinenin işleme girdiği her türlü mobilyanın satışının (Fas da üretilemediği için) ülkede yapılabileceği yöndeydi (Fiyatının Fas standartlarında veya altında olması şartıyla).
Diğer Arap ülkelerine nazaran daha rahat ve güvenli
Fas politik durumu itibariyle diğer Arap ülkelerine nazaran daha rahat ve güvenlidir. Fas, Arap Baharından etkilenen bir ülke değil. Arap ülkeleri içinde tek sorunsuz olan ülke Fas'dır. Ayrıca siyasi olarak da Türkiye'ye oldukça yakın bir ülkedir. Şu anki Türkiye Hükümet partisi ile Fas partisinin isimleri bile aynı olup, hatta görüş olarak da oldukça yakın bir benzerlik göstermektedir. Dolayısıyla Türkiye ile Fas arası siyası olarak da çok yakındır. İki ülke arasında politik bir sıkıntı yoktur. Son olarak Konsey Başkanı İlyas Bey'in tavsiyesi ise pazarlamada üç önemli noktaya dikkat edilmesi gerektiği yönündeydi. Ne iş olursa olsun burada işin başında durulması gerektiğini Türkiye'den mal ihraç ederken karşı taraftan malin ödemesinin en az yüzde 30'nu peşin alınması gerektiğini. Çek ile satış veya Banka güvencesi banka kefil olursa ile çalışıla bilinir.
Marekesh Ticaret Sanayi Odası/ Marakesh Kalkınma Ajansı
Toplantıda Marakesh Ticaret Odası Başkanı Mohammed Fadlam, Marakesh Kalkınma Ajansı Yöneticisi Brahim Kheireddinc, Kalkınma Ajansı Promosyon Ve iş Birliği Sorumlusu Nora Derdarı'nın karşılamasının ardından, Bartın TSO üyelerini toplantı salonuna davet ettiler. Marekesh Ticaret Sanayi Odası ve Marakesh Kalkınma ajansının ortaklaşa hazırlamış olduğu sunumları bizlerle paylaşmadan önce, Bartın hakkında detaylı bir araştırma yaparak bize bilgilerini sunup, ortak noktalarımızı çıkartıp, karşılıklı olarak gerekli Pazarın nasıl oluşturulabileceği hakkında fikir alışverişi yapıldı. Kendi ülke ve bölgelerinin tanıtımı için hazırlamış oldukları sunumu bizlerle paylaşarak ülkelerindeki potansiyel kaynakların değerlendirmesi, avantajları ve dezavantajları bizlerle ile paylaşıldı. Fas da ulusal anlamda birinci ihracatçı sektör el sanatlarıdır. Bartın da ahşap ve el sanatları işlemeciliği önemli bir yer tuttuğundan birliktelik ile önemli bir ilerleme kayıt edilebileceğine dair fikirle paylaşıldı.
Ülkenin fosfat konusundaki öncülüğü hakkında bilgiler aktarıldı
Ülkenin Fosfat konusundaki öncülüğü hakkında bilgiler aktarıldı. Yatırım konularında(yatırım yapılacak konuya göre) yönlendirilecek ilgili birimleri vardır. Ulusal anlamda bölgeye yerleşecek yatırımcılar için vergiden muaf olma kanunları vardır. El sanatları dışında ortak nokta olarak Marakesh de bulunan Ulusal park alanları vardır. Bizdeki Küre Dağları Milli Parkı ile ortaklaşa bir tanıtım çalışması içine girilebileceği hususunda fikir alışverişi yapıldı. Teşekkür konuşmamın ardından karşılıklı kurumlar arasında hediye ve kartvizit alışverişi yapıldı ve toplantı sonlandırıldı.
Sidi Bou Othmane Serbest Bölge Ziyareti
Bölge Yetkilisi Yassine Kharat, bize oldukça şık bir kokteyl ile karşılama düzenlemiştir. Bölge yeni oluşturulan bir Organize Bölgesi olduğu için bölgenin kurulma, tesisleşme süreci ve büyüme süreçleri hakkında bizlere bilgiler aktarılmıştır. Bölgelerinde işletme kurulma halinde bölgenin nasıl satın alınması gerektiği, kalifiyeli eleman bulma konusunda ve yüzde 71 elemanın lokal olması gerektiği yönünde, asgari ücretin Türkiye'den düşük olduğu(Brüt 250 Euro), yakın civarda 3 adet şehir olma dolayısıyla işçi bulma konusunda sorun olmayacağı ile ilgili bilgiler üyelerimize aktarıldı. Sorulan sorulara istinaden aşağıdaki bilgiler bizlere aktarılmıştır; Organizenin giderleri ilk 3-4 yıl devlet karşılıyor. Yatırımlar tamamlanınca aidat vb. ödemeler oluşturuluyor. Bölgede enerji kullanımı elektrik ve sanayi tipi tüplerle devam ettiriliyor. Kw/Saat 0,63 krş. Bölgedeki sanayinin ilerlemesiyle birlikte devlet tarafından, endüstriyel arıtma yapıldı. Organize Sanayi bölgesindeki yatırım yapılan fabrikalar ve bölgeler harita planı üzerinde gösterilerek üyelere anlatıldı.
Marrakech Girişimciler Derneği
Marrakech Girişimciler Derneği Başkanı Mohammed Adel Bouhaja tarafından karşılamanın ardından bize hazırlamış oldukları sunumları aktardılar. Derneğin oluşumundan, nasıl işlediğinden ve yaptırımlarından kısaca aktarılmasının ardından sunum ile bazı bilgiler verilmeye başlandı. Derneğin 88 bin üyesi bulunmaktadır. Fas da ki özel sektörü temsil eden en büyük dernektir. Sayı ve özel sektördeki güç birliğinden ötürü kamu alanında da zaman zaman yaptırımlarının bulunabildiğini beyan etmektedirler. Kendi içlerinde farklı birimlere ayrılmışlardır. Örneğin maliye, idari işleri imalat vb farklı alanlara bölünerek, kendi içlerindeki sorun ve problemleri birliktelik ile daha hızlı çözebilme imkanını yaratmışlardır. Derneklerine mensup olan ve aynı zamanda parlamento dafidari kısımda) 8 adet üyeleri vardır. Bu sayede derneklerinin haklarının daha sağlıklı koruyabiliyorlar ve yaptırım güçlerini de daha da sağlamlaştırıyorlar. Sunumu bitimi akabinde teşekkür konuşmasının ardından karşılıklı hediye ve kartvizit alışverişi ile toplantı sonlandırılmıştır.”
